Porastające drzewa w polskich lasach grzyby endofityczne stanowią niewykorzystaną dotąd pulę nowych związków bioaktywnych. Naukowcy Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu chcą opracować z nich środki przeciwbakteryjne, antyoksydanty i środki przeciwnowotworowe.
Dr El-Sayed Ramadan El-Sayed Ali wraz z prof. Filipem Boratyńskim stworzył na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu grupę badawczą zajmującą się grzybami endofitycznych. Realizuje ona projekt BioExplor, który dotyczy odblokowania bioaktywności mykobiomu związanego z roślinami leśnymi jako źródła nowych karotenoidów i innych biopigmentów. Projekt otrzymał blisko 1 mln zł z programu POLONEZ BIS współfinansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.
Grzyby endofityczne
Grzyby endofityczne żyją wewnątrz roślin. Pobierają z nich substancje odżywcze wytwarzając w zamian związki toksyczne dla roślinożerców, chroniąc swojego gospodarza przed zjedzeniem.
– Lasy w Polsce są rozległe, a ich różnorodność biologiczna jest ogromna. Drzewa w lasach żyją w ścisłym związku z wieloma populacjami mikroorganizmów. Mikroorganizmy te, a dokładnie grzyby endofityczne, stanowią niewykorzystaną pulę nowych związków bioaktywnych o potencjalnym zastosowaniu w rolnictwie, medycynie i przemyśle spożywczym. Ta bioróżnorodność niezbadanych jeszcze populacji grzybów powiązanych z drzewami może być nieskończonym źródłem szerokiej gamy związków bioaktywnych – wyjaśnia dr El-Sayed.
Zasadniczo, naturalne pigmenty (barwniki) składają się z szerokiej gamy bioaktywnych związków, które są stosowane w przemyśle jako barwniki żywności, suplementy diety, farmaceutyki, kosmetyki czy pasza dla drobiu. Aktualnie wzrasta zapotrzebowanie na odkrycie nowych źródeł naturalnych pigmentów, głównie ze względu na toksyczne efekty wywołane przez syntetyczne barwniki stosowane w wielu gałęziach przemysłu.
W poszukiwaniu nowych związków bioaktywnych
– Mówiąc wprost, chcemy opracować opłacalny proces fermentacji naturalnych pigmentów. Okrywając nowe związki bioaktywne, szukając nowych karotenoidów i innych biopigmentów oraz opracowując opłacalny proces produkcji uwolnimy potencjał tych mikroorganizmów – mówi naukowiec, który ma nadzieję, że podczas projektu uda się zespołowi odkryć nowe związki bioaktywne, takie jak środki przeciwbakteryjne, antyoksydanty i środki przeciwnowotworowe.
Wyniki badań będą miały wpływ nie tylko na społeczeństwo, ale także na środowisko. Przyczynią się do rozwiązania globalnego problemu antybiotykooporności dzięki nowym związkom o właściwościach przeciwbakteryjnych, a odkrycie nowych związków przeciwnowotworowych okaże się przydatne w terapii nowotworowej.
Ponadto, opracowanie opłacalnego procesu produkcji naturalnych pigmentów zwiększy ich dostępność dla konsumentów i zmniejszy wykorzystanie syntetycznych pigmentów w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym. Do tego projekt zakłada wykorzystanie odpadów rolno-przemysłowych w procesie produkcyjnym, rozwiązując w ten sposób problemy bezpiecznego usuwania zanieczyszczeń środowiska.
Źródło i fot.: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu