Bez względu na to, jak szybki wydaje się nam potok słów płynący z ust zagranicznych gości, tempo przekazywanych przez nich informacji jest w przybliżeniu takie samo, niezależnie od języka, w jakim się komunikują – wynika z badań francuskich naukowców.
Jedną z pierwszych rzeczy, na którą zwrócimy uwagę podczas podróży do innych części świata, jest bogactwo obcego języka. Może się nam wydawać, że już nawet krótkie zdanie wypowiedziane w nieznanym nam języku niesie ze sobą ogrom informacji. Jednak jak wykazali naukowcy z Uniwersytetu w Lyonie, pomiędzy językami może być mniej różnic, niż można by przypuszczać.
Na świecie istnieje ponad siedem tys. różnych języków i niewiele cech łączy je wszystkie. Dotyczy to nawet podstawowych miar kodowania informacji w słowach. Na przykład ilość sylab na słowo różni się znacznie między językami, co oznacza, że zmienia się również szybkość informacji przez nie przekazywanych. W nowych badaniach uczeni wzięli pod uwagę nie tylko słowa, ale tempo, w jakim są wypowiadane.
Wyniki analiz francuskich uczonych zostały opublikowane na łamach pisma „Science Advances”.
- Języki bardzo różnią się od siebie pod względem informacji, które zawiera każda sylaba. Różnią się także pod względem tempa, w jakim są wypowiadane. Ale interesujące jest to, że zarówno informacja, jak i tempo równoważą się. Języki bardziej „upakowane” informacjami są wypowiadane wolniej, a te, które mają mniejszą gęstość informacji, są wypowiadane szybciej. Oznacza to, że istnieje stały wskaźnik informacyjny, który jest bardzo podobny wśród języków – powiedział Dan Dediu z Laboratoire Dynamique du Langage w Lyonie, współautor badania.
Obliczając, ile informacji przekazuje każda sylaba w danym języku, można porównać „efektywność” różnych języków. Zgodnie z nowym badaniem, bardziej wydajne języki są zwykle wypowiadane wolniej. Innymi słowy, bez względu na to, jak szybko rozmówcy rozmawiają, tempo przekazywanych przez nich informacji jest w przybliżeniu takie samo w różnych językach.
Dediu i koledzy wykorzystali nagrania, na których zarejestrowano 170 dorosłych mówców wypowiadających się w 17 różnych językach europejskich i azjatyckich. Każdy mówca miał za zadanie odczytać zestaw - 15 fragmentów tekstu - składający się z około 240 tys. sylab. Teksty dotyczyły zwyczajnych, codziennych sytuacji.
Naukowcy wybrali sylabę jako pojedynczą jednostkę informacji. Pominęli fonemy - jednostki dźwięku, które pomagają nam rozdzielić poszczególne słowa. Wzięli też pod uwagę specyfikę słowa w danym języku, aby można je było łatwo porównać. Dla każdego z języków zmierzyli szybkość mowy, liczbę sylab na sekundę i średnią gęstość informacji w sylabach.
Badania ujawniły kilka interesujących różnic między językami używanymi na świecie. Na przykład liczba wyraźnych sylab w języku angielskim wynosi prawie siedem tys., ale w języku japońskim jest ich tylko kilkaset. Szybkość mowy w różnych językach wahała się od 4,3 sylab do 9,1 sylab na sekundę. Ale badanie przede wszystkim pokazały, że szybkość informacji, która uwzględnia szybkość mowy i gęstość informacji w tekście pisanym, była w przybliżeniu spójna we wszystkich analizowanych językach. Innymi słowy, tekst bogaty w informacje był czytany wolniej, podczas gdy języki zawierające mniejszą gęstość informacji były czytane szybciej. Uczeni ustalili, że w badanych 17 językach średnia szybkość przekazywania informacji wynosi 39,15 bitów na sekundę.
Autorzy sugerują, że odkrycia te oznaczają, że szybkość informacji musi ustabilizować się wokół ścisłego średniego poziomu, ponieważ zbyt wysokie wskaźniki utrudniałyby mózgowi przetwarzanie danych i wyraźne wymawianie słów. Z drugiej strony niskie wskaźniki wymagałyby korzystania ze zbyt wielu słów, aby mózg mógł wyodrębnić sens.
Podkreśla to podwójną rolę, jaką musi odgrywać język. - Istnieją dwie strony medalu, jeśli chodzi o język - jedna jest kulturowa, a druga biologiczna, a gdy jedna się zmienia - powiedzmy, że język staje się bardziej napakowany informacjami, druga reaguje - rozmówcy zaczynają mówić wolniej – wyjaśnił Dediu.
Trzeba jednak zaznaczyć, że 17 języków analizowanych w badaniach z pewnością nie reprezentuje pełnego zakresu różnorodności językowej na Ziemi i całkowicie pomija języki Afryki, obu Ameryk, Australii i wysp Pacyfiku. Badanie opiera się również na danych dotyczących szybkości mowy od zaledwie 10 osób.
Źródło: Technology Networks, fot. CC BY 3.0/ Wikimedia Common
