Dodano: 06 października 2021r.

Niesporczak sprzed 16 milionów lat zatopiony w bursztynie

Niesporczaki, nazywane też „niedźwiedziami wodnymi”, to zróżnicowana grupa niezwykłych, mikroskopijnych bezkręgowców. Są one znane przede wszystkim dlatego, że potrafią przetrwać w ekstremalnych warunkach. W 2007 roku przeżyły podróż w kosmos, a po powrocie z próżni nadal potrafiły się rozmnażać. Te niesamowite zwierzęta występują na wszystkich kontynentach i w różnych środowiskach. Teraz naukowcy opublikowali opis znalezionego w bursztynie niesporczaka sprzed 16 mln lat.

Niesporczak sprzed 16 milionów lat zatopiony w bursztynie

 

Naukowcy wiedzą, że niesporczaki żyły miliony lat temu i przetrwały wszystkie masowe wymierania, które dotknęły naszą planetę. Jednak mimo ich długiej historii ewolucyjnej i globalnego występowania, zapis kopalny „niedźwiedzi wodnych” jest niezwykle skąpy. Wszystko ze względu na ich mikroskopijne rozmiary i ciało, które nie ulega mineralizacji. Tym bardziej niezwykłe jest odkrycie nowego gatunku niesporczaka sprzed milionów lat. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie „Proceedings of the Royal Society B” (DOI: 10.1098/rspb.2021.1760).

Badacze wykorzystali najnowocześniejsze techniki, w celu ustalenia ważnych cech anatomicznych zwierzątka zatopionego w bursztynie. Dzięki temu ustalili, że do tej pory nie odnaleziono podobnego niesporczaka.

Nieznany niesporczak sprzed 16 mln lat

Nową skamieniałość nazwano Paradoryphoribius chronocaribbeus. To dopiero trzeci niesporczak znaleziony w bursztynie opisany przez naukowców. Dwa poprzednie noszą nazwy Milnesium swolenskyi i Beorn leggi, oba znaleziono w bursztynie z okresu kredy w Ameryce Północnej. Paradoryphoribius chronocaribbeus jest pierwszą skamieniałością tego gatunku z miocenu, osobnik żył około 16 milionów lat temu.

Autorami badań są Phillip Barden z New Jersey Institute of Technology oraz Marco A. Mapalo i prof. Javier Ortega-Hernández z Wydziału Biologii Uniwersytetu Harvarda. - Trudność w pracy z tym okazem polegała na tym, że jest on tak mały. Potrzebowaliśmy specjalnego mikroskopu, aby w pełni zobaczyć wnętrze skamieliny – tłumaczy Mapalo.

Światło emitowane przez specjalne urządzenia do podobnych analiz dobrze sprawdza się przy badaniu morfologii owadów, takich jak na przykład pająki czy muchy. Jednak całkowita długość ciała Paradoryphoribius chronocaribbeus wynosi zaledwie 559 mikrometrów, czyli nieco ponad pół milimetra. Przy tak małym okazie, mikroskopy używane zazwyczaj nie ujawniłyby wszystkich jego tajemnic.

Specjalne lasery pomogły zbadać wnętrze niesporczaka

Naskórek niesporczaków składa się głównie z chityny, która jest fluorescencyjna i łatwo ulega wzbudzeniu przez lasery. Dzięki wykorzystaniu zjawiska fluorescencji można lepiej uwidocznić wnętrzności skamieliny. Nowa metoda badań pozwoliła na wykrycie pazurów i struktur w gardzieli i jelicie zwierzęcia.

Niesporczak sprzed 16 mln lat zatopiony w bursztynie

Fot. Ninon Robin (Harvard/NJIT)

- Mimo, że z zewnątrz mikroskopijny bezkręgowiec wyglądał jak jego współcześni kuzyni, to wnętrzności różniły się od obecnie znanych gatunków. Uzasadnia to utworzenie nowego rodzaju w ramach istniejącej grupy niesporczaków - mówi Mapalo. - Paradoryphoribius chronocaribbeus jest jedynym rodzajem, który ma taki specyficzny, unikalny układ cech w nadrodzinie Isohypsibioidea – tłumaczy badacz.

- Skamieniałości niesporczaków są rzadkie – mówi z kolei Ortega-Hernández. - Z naszym nowym badaniem, pełne zestawienie obejmuje tylko cztery okazy, z których tylko trzy są formalnie opisane i nazwane, w tym Paradoryphoribius chronocaribbeus. Zatem nasza praca przedstawia w zasadzie jedną trzecią znanego do tej pory zapisu kopalnego „niedźwiedzi wodnych” - podkreśla naukowiec.

Możliwe podobne znaleziska

Autorzy zauważają, że skamieniałości niesporczaków w bursztynie są dobrze zakonserwowane ze względu na ich niewielkie rozmiary i preferencje siedliskowe. Z tego względu złoża bursztynu stanowią najlepsze źródło pozyskiwania nowych okazów sprzed milionów lat. Jednak nie oznacza to, że znalezienie tych mikroskopijnych bezkręgowców jest łatwe, wymaga bowiem doskonałych umiejętności obserwacyjnych i specjalistycznej wiedzy.

- Wiemy, że niesporczaki są blisko spokrewnione ze stawonogami, a ich gwałtowny rozwój nastąpił w czasie eksplozji form życia w kambrze. Problem tylko w tym, że posiadamy tak nieliczne dowody kopalne na ich rozwój – mówi Ortega-Hernández.

- Jeśli popatrzymy na zewnętrzną morfologię niesporczaków, można założyć, że nie wystąpiły żadne zmiany w ich organizmach – dodaje Mapalo. - Jednakże używając nowoczesnych technologii, zobaczyliśmy nowe cechy, które nie występują u współczesnych gatunków. Pomaga nam to zrozumieć, jakie zmiany zaszły w ich organizmach na przestrzeni milionów lat – przekonuje badacz.

Naukowcy planują dalsze badania nad skamieniałymi niesporczakami.

 

Źródło: Harvard University, fot. Phillip Barden (Harvard/NJIT)