Dodano: 20 sierpnia 2018r.

Egipskie manuskrypty ujawniają szczegóły dawnych praktyk medycznych

Egipskie teksty znajdujące się w zbiorach Uniwersytetu w Kopenhadze, które wcześniej nie były tłumaczone, ujawniły rzadkie i fascynujące spojrzenie na praktyki naukowe i medyczne tysiące lat temu. Zwoje papirusu zawierają najstarszą znaną medyczną dyskusję na temat nerek, uwagi na temat leczenia chorób oczu czy opis testu ciążowego.

Fragmenty egipskiego papirusu

 

Uniwersytet w Kopenhadze posiada wyjątkową kolekcję starożytnych, egipskich manuskryptów. Duża część kolekcji nie została jeszcze przetłumaczona i badacze nie wiedzą, co zwoje papirusów mogą zawierać. Te przetłumaczone nie zostały z kolei opublikowane. To teksty dotyczące nauk medycznych, botaniki, astronomii i innych nauk praktykowanych w starożytnym Egipcie.

Obszerna kolekcja Papyrus Carlsberg zawiera około 1400 rękopisów. Większość z nich została napisana jeszcze przed nastaniem naszej ery. Najstarszse teksty mają blisko 4 tys. lat. Tylko niewielka część z nich została przetłumaczona. Manuskrypty są obecnie badane i tłumaczone przez międzynarodową grupę specjalistów. Teksty na nich umieszczone zawierają nowe i ekscytujące spostrzeżenia na temat starożytnego Egiptu.

 

Jedną z czterech osób pracujących nad niepublikowanymi rękopisami jest Amber Jacob z Instytutu Badań nad Starożytnym Światem na Uniwersytecie w Nowym Jorku. Pracami kieruje egiptolog Kim Ryholt, który jest szefem kolekcji Carlsberg Papyrus. Badania Jacob koncentrują się na tekstach medycznych z biblioteki świątynnej Tebtynis, która istniała na długo przed słynną Biblioteką Aleksandryjską, aż do 200 roku p.n.e. W jednym z tekstów znalazła dowody na to, że starożytni Egipcjanie wiedzieli o istnieniu nerek.

- To najstarszy znany tekst medyczny omawiający nerki. Do tej pory niektórzy badacze uważali, że Egipcjanie nie wiedzieli o nerkach, ale w tym tekście możemy wyraźnie zobaczyć, że jednak mieli o nich jakieś pojęcie - powiedziała Jacob.

Papirusy również ujawniają wgląd w egipski pogląd na astrologię. - Dzisiaj astrologia jest postrzegana jako pseudonauka, ale w starożytności było to ważne narzędzie do przewidywania przyszłości i uważano je za centralną dziedzinę nauki - wyjaśnił Ryholt. - Na przykład władca przed rozpoczęciem działań wojennych musiał sprawdzić, czy to dobry dzień na wojnę – dodał. Astrologia była ich sposobem na uniknięcie złego losu rozpoczynając działania w niewłaściwy dzień, na przykład gdy ciała niebieskie zostały ustawione w określonej konfiguracji.

- Niepublikowane manuskrypty zapewniają unikalny wgląd w historię nauki. Kiedy słyszysz o historii nauki, często koncentrujesz się na greckim i rzymskim materiale. Ale mamy też egipski materiał, który jest wcześniejszy. Jeden z tekstów medycznych w naszych zbiorach został napisany 3500 lat temu, kiedy nie było żadnych pisemnych materiałów na kontynencie europejskim – dodał.

Analizowanie tekstu sprzed 3500 lat przypadło Sofie Schiødt z Uniwersytetu w Kopenhadze. - Jedna strona manuskryptu opisuje niezwykłe metody leczenia chorób oczu – zaznaczyła Schiødt. Druga natomiast zawiera opis starożytnego odpowiednika testu ciążowego.

- Tekst mówi, że ciężarna kobieta powinna sikać do worka jęczmienia oraz do drugiego worka z pszenicą. W zależności od tego, które nasiona wcześniej zakiełkują, ujawni to płeć dziecka. A jeśli nic nie wykiełkuje, kobieta nie jest w ciąży – wyjaśniła Schiødt.

Jej badania pokazują, że pomysły zapisane w egipskich tekstach medycznych rozprzestrzeniały się daleko poza kontynent afrykański. - Wiele pomysłów zawartych w tekstach medycznych ze starożytnego Egiptu pojawia się ponownie w późniejszych tekstach greckich i rzymskich. Odtąd rozprzestrzeniają się dalej do średniowiecznych tekstów medycznych, ale ich ślady można znaleźć także w późniejszych czasach – przyznała Schiødt.

Ten sam sposób na test ciążowy, z którego korzystali Egipcjanie, jest wymieniony w zbiorach opisujących niemiecki folklor z 1699 roku. - To naprawdę oddaje perspektywę, ponieważ pokazuje, że egipskie idee pozostawiły ślady tysiące lat później – powiedziała Schiødt.

- Wciąż mamy bardzo rozdrobnioną wiedzę o naukach przyrodniczych w starożytnym Egipcie. Dlatego każdy pojedynczy wkład jest ważny. Dzisiaj nadal istnieje wiele źródeł, które teoretycznie są znane naukowcom od dawna, ale wciąż stoją zakurzone w różnych kolekcjach na całym świecie i nikt ich szczegółowo nie zbadał. Teraz nadszedł na to czas – powiedział Hans-Werner Fischer-Elfert, egiptolog z Uniwersytetu w Lipsku.

 

Źródło: Science Nornic, Live Science, fot, The Carlsberg Papyrus Collection / University of Copenhagen