Przejdź do treści

Narodziny układu podwójnego gwiazd uchwycone na zdjęciu

Spis treści

Astronomowie uzyskali obrazy w wysokiej rozdzielczości układu podwójnego gwiazd we wczesnych stadium formowania się. Zdjęcia przedstawiają dwie niemowlęce gwiazdy oraz dyski gazu i pyłu, w których wzrastają.

Uchwycone na zdjęciach gwiazdy znajdują się w układzie [BHB2007] 11 w odległości co najmniej 600 lat świetlnych od nas w Mgławicy Fajka – chmurze międzygwiezdnego pyłu i gazu, w której powstała cała gromada gwiazd.

Astronomowie już wcześniej dostrzegli zarys zagadkowych struktur w [BHB2007] 11, co skłoniło ich do dalszego monitorowania Mgławicy Fajka. Dzięki ostatnim obserwacjom uczeni mogli niemal zajrzeć do środka rodzącego się układu podwójnego, odsłaniając skomplikowaną sieć włókien gazu i pyłu tańczących wokół dwóch jasnych punktów – młodziutkich gwiazd.

Opis badań ukazał się w piśmie „Science”.

Aby uzyskać takie dane w wysokiej rozdzielczości, międzynarodowy zespół astronomów kierowany przez badaczy z Instytutu Fizyki Pozaziemskiej Maxa Plancka w Niemczech skorzystał z obserwatorium ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), ogromnego układu 66 anten zlokalizowanego w Chile.

Na uzyskanych obrazach widać, że każda gwiazda ma własny dysk okołogwiazdowy. To ogromny pierścień gazów i pyłów otaczających młode gwiazdy. Gwiazdy pobierają materiał z dysków, by rozrastać się.

Zespół szacuje, że materia jest pobierana przez młode gwiazdy w tempie około 0,01 mas Jowisza rocznie, chociaż jedna z gwiazd jest bardziej masywna i dlatego w większym tempie zasysa materiał z dysku.

– W końcu zobrazowaliśmy złożoną strukturę młodych gwiazd podwójnych wraz z zasilającymi ją włóknami łączącymi gwiazdy z dyskiem, z którego się narodziły. Nakłada to istotne ograniczenia dla obecnych modeli formowania się gwiazd – wyjaśniła Paola Caselli z Instytutu Maxa Plancka.

Uczeni szacują, że rozmiar każdego z dysków jest podobny do głównego pasa planetoid w naszym Układzie Słonecznym. Odległość między nimi to mniej więcej 28 jednostek astronomicznych, czyli w przybliżeniu 28 razy odległość pomiędzy Słońcem a Ziemią. Dyski okołogwiazdowe są otoczone przez większy dysk, którego masę oszacowano na około 80 mas Jowisza. Wykazuje on złożoną sieć struktur gazowo-pyłowych o spiralnych kształtach, jak w preclach.

Pobieranie materiału przez młode gwiazdy odbywa się w dwóch fazach. Najpierw gazy i pyły transferowane są z większego dysku do obu mniejszych pierścieni, skąd następnie każda gwiazda akreuje masę ze swojego dysku okołogwiazdowego.

Autorzy badań przyznają, że obserwacje te zgadzają się z teoretycznym zrozumieniem, w jaki sposób rodzą się układy podwójne, jednak zauważają też potrzebę dalszych obserwacji tego oraz innych młodych układów podwójnych, aby dokładniej poznać ten proces.

Źródło: ESO, fot. ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), Alves et al

Udostępnij:

lub:

Podobne artykuły

Szybkie błyski radiowe (FRB – z ang. Fast Radio Bursts)

Astronomowie prześledzili sygnał FRB aż do jego źródła

Słońce rozbłysk słoneczny

Furia Słońca. Co sto lat gwiazdy takie jak nasza emitują potężne superrozbłyski

Gwiazda WOH G64 Czerwony nadolbrzym

Pierwszy szczegółowy obraz gwiazdy spoza Drogi Mlecznej

Wyróżnione artykuły

Popularne artykuły