Astronomowie korzystając z sieci radioteleskopów MeerKAT w RPA zarejestrowali najdokładniejszy do tej pory obraz centrum naszej galaktyki. Na zdjęciu widać obszar otaczający supermasywną czarną dziurę Sagittarius A* znajdującą się 25 tys. lat świetlnych od nas.
Sieć radioteleskopów MeerKAT znajduje się w Republice Południowej Afryki. To w sumie 64 teleskopy. Każdy z nich ma czaszę o średnicy 13,5 metra. Obserwatorium znajduje się z dala od ludzkich siedzib w półpustynnym regionie Karru i jest jednym z największych tego typu obserwatoriów.
Obraz wykonany za pomocą MeerKAT przedstawia region otaczający supermasywną czarną dziurę Sagittarius A* znajdującą się w sercu Drogi Mlecznej. Sagittarius A* oddalona jest o 25 000 lat świetlnych od nas.
Tradycyjnymi metodami nie można zobaczyć centrum galaktyki. W świetle widzialnym widok przesłaniają obłoki gazów i pyłów. Ale fale radiowe przenikają przeszkody, dzięki czemu można spojrzeć na centrum galaktyczne z supermasywną czarną dziurą w środku.
Zarejestrowany przy pomocy radioteleskopów obraz to nic innego, jak mapa źródeł emisji radiowych. Widać na nim obszar o rozmiarach 1000 na 500 lat świetlnych. Kolory na zdjęciu reprezentuję moc sygnału fal radiowych odbieranych przez teleskop. Począwszy od czerwonego, który obrazuje najsłabsze emisje, przez pomarańczowy i żółty, aż po biały – najmocniejsze źródła.
– Chcieliśmy pokazać możliwości tego nowego instrumentu – powiedział Fernando Camilo, główny naukowiec z South African Radio Astronomy Observatory (SARAO). – Środek galaktyki był oczywistym celem: unikalnym, wizualnie uderzającym i pełnym niewyjaśnionych zjawisk, ale również bardzo trudnym do zaobserwowania za pomocą radioteleskopów – dodał.
– Chociaż jest to początek działalności MeerKAT i jeszcze wiele pozostaje do zoptymalizowania, zdecydowaliśmy, że jako pierwsze zobrazujemy centrum galaktyki i byliśmy oszołomieni wynikami – przyznał Camilo.
Zdjęcie przedstawia obłoki molekularne, pozostałości po supernowych, młodziutkie gwiazdy oraz włókna materii, których nie zaobserwowano nigdzie indziej w galaktyce. Znajdują się jedynie w pobliżu supermasywanej czarnej dziury. Włókna te odkryto w latach 80. ubiegłego wieku, ale do tej pory nie udało się ustalić, czym właściwie są te struktury.
Obraz zarejestrowany przez MeerKAT jest najdokładniejszym obrazem centrum galaktyki w zakresie radiowym. W jego centrum znajduje się Sagittarius A* – supermasywna czarna dziura o masie czterech milionów Słońc. Nieco na lewo od środka zdjęcia, łukowata jasna plama to gwiezdny żłobek – gromada Arche. To tysiące bardzo młodych i bardzo gorących gwiazd.
Dalej na lewo od młodych gwiazd znajdują się dwa podobnej wielkości jasne źródła – to obłoki molekularne Sgr B1 i Sgr B2. Jeszcze dalej na lewo, na samym skraju obrazu widać pozostałości po supernowych. To te sferyczne struktury z jaśniejszą plamą w środku.
Po prawej stronie od centrum zdjęcia znajdują się obłoki molekularne. Najjaśniejszym i największym jest Sgr C. Te jasne linie czy rysy to wspomniane już włókna. Są grube na kilka lat świetlnych i długie nawet na 100 lat świetlnych. Najdłuższa z tych struktur, widoczna po prawej stronie na skraju zdjęcia, została nazwana Wężem.
Źródło i fot: Square Kilometer Array
