Z kosmodromu Cape Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Atlas V z łazikiem Perseverance na pokładzie. Udany start rozpoczyna misję NASA Mars 2020, która będzie poszukiwać na Czerwonej Planecie śladów życia. Razem z misją po raz pierwszy na Marsie pojawi się mały dron, który wspomoże łazik w eksploracji planety.
To już trzecia misja na Marsa, która startuje w tym miesiącu. 20 lipca w podróż w kierunku Czerwonej Planety udała się pierwsza międzyplanetarna misja Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Sonda Al-Amal (z j. ang. Hope – nadzieja) ma stworzyć pierwszą globalną mapę pogodową Czerwonej Planety. Kilka dni później w tym samym kierunku poleciała misja Tianwen-1 składająca się z orbitera, lądownika oraz łazika i realizowana przez Chiny. To druga misja na Marsa Chin – pierwsza o nazwie Fobos-Grunt, wystrzelona w 2011 roku we współpracy z Rosjanami, nie wydostała się z orbity Ziemi i rok później spłonęła w atmosferze.
Misja Mars 2020
Stany Zjednoczone wysyłają swój piąty łazik, najbardziej złożony i nowoczesny w historii NASA, w nadziei na znalezienie dowodów dawnego życia na Marsie. Mars jest obecnie zimny i suchy, ale niegdyś, jak uważają naukowcy, był ciepły i wilgotny, a takie warunki mogły sprzyjać powstaniu życia.
Łazik Perseverance (z j. ang. wytrwałość) ma także zebrać zestaw skał, które przyszła misja NASA odbierze i dostarczy na Ziemię, co jest absolutną nowością w historii eksploracji Marsa.
Misja to także eksperyment. Naukowcy zainstalowali na pokładzie Perseverance instrumenty, które mają produkować tlen z bogatej w dwutlenek węgla atmosfery Marsa. Łazik wyposażony jest również w spektrometry rentgenowskie i ultrafioletowe do szczegółowej analizy minerałów, w mikrofony do słuchania marsjańskich dźwięków, a także w zasilany energią słoneczną helikopter.
Łazik Perseverance
Sześciokołowy, trzymetrowy łazik jest wzorowany na wcześniejszej, podobnej konstrukcji łazika Curiosity. Podobne są też cele nowego łazika, czyli poszukiwania śladów dawnego życia. Perseverance może dać odpowiedź na pytanie, czy na Marsie istniało kiedyś życie. Jeśli łazikowi uda się zebrać odpowiednie rodzaje skał, to naukowcy w laboratoriach na Ziemi będą mogli potem wykryć ewentualne ślady marsjańskiego życia.
Łazik jest wyposażony w bardziej zaawansowane wersje czujników znanych z Curiosity, w tym analizator chemiczny, który za pomocą lasera może identyfikować skład skał. Wyposażono go także w system najwyższej jakości kamer, które potrafią wykonywać ogromne zbliżenia oraz obrazy 3D.
Perseverance wyposażono również w 43 tuby o długości 6 cm i średnicy 13 mm każda. Gdy łazik natrafi na skałę, z której naukowcy będą chcieli pobrać próbkę, wyciągnie swoje ramię o długości 2,1 m., wwierci się w powierzchnię i schowa próbówkę z zawartością w swoim wnętrzu. W przyszłości kolejna misja NASA, być może we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną, wyśle na Marsa robota, którego zadaniem będzie odbiór próbek i dostarczenie ich na Ziemię. Badacze mają nadzieję, że próbki trafią na nasza planetę w 2031 r.
Marsjański śmigłowiec
Lecący wraz z misją Mars 2020 mały śmigłowiec jest pierwszym pojazdem latającym wysłanym na inną planetę. Ma przetrzeć szlak dla tego typu maszyn. Jeśli sprawdzi się w podczas misji Mars 2020, małych rozmiarów helikoptery mogą stać się standardowym sprzętem wysyłanym do badania innych światów.
Śmigłowiec został zainstalowany na brzuchu łazika w osłonie mającej chronić go przed warunkami panującymi podczas wejścia w atmosferę. Po wylądowaniu łazika będzie odbywał pierwsze loty testowe.
Śmigłowiec został zaprojektowany jako maszyna testowa dla nowej technologii i nie zawiera on żadnych instrumentów naukowych. Mały, autonomiczny wiropłat ma badać Czerwoną Planetę z powietrza. Oczywistym przeznaczeniem dla tego typu maszyn są trudno dostępne miejsca, jak klify czy głębokie kratery. Mogą także spełniać rolę zwiadowców wykonując dokumentację fotograficzną terenu.
Projekty technologii latających maszyn na obcych planetach są rozwijane w Jet Propulsion Laboratory od 2013 roku. Rezultatem projektu jest ważący niecałe dwa kilogramy (1,8 kg) mały helikopter. Kadłub śmigłowca ma rozmiary nieco większe od piłki do tenisa. Jego obracające się w przeciwnym kierunku płaty osiągną w cienkiej marsjańskiej atmosferze prędkość prawie 3000 obrotów na minutę. To około 10 razy szybciej niż ziemskie śmigłowce.
Oczywiście maszyna NASA zawiera wszystkie niezbędne do przetrwania na Marsie narzędzia. Posiada ogniwa słoneczne, by ładować litowo-jonowe akumulatory. Ma też ogrzewanie, by podczas zimnych marsjańskich nocy, kiedy temperatura spada do ponad minus 100 st. Celsjusza, układy elektroniczne nie pozamarzały.
Jako demonstracja technologii, śmigłowiec marsjański jest uważany za projekt wysokiego ryzyka, ale jego potencjał może przynieść wiele korzyści. W pierwszych 30 dniach pobytu na Marsie śmigłowiec będzie testowany na wszystkie możliwe sposoby. W tym czasie ma wykonać próbne starty oraz pięć lotów na coraz większe odległości.
Jeśli śmigłowiec nie zda egzaminu, nie będzie to miało wpływu na główną misję.
Krater Jezero
Łazik Perseverance planowo ma wylądować na Marsie 18 lutego przyszłego roku. Na miejsce lądowania wybrano Krater Jezero, który, jak sądzą badacze, od 3,5 do 3,9 miliarda lat temu wypełniało głębokie na prawie 500 metrów jezioro połączone z pobliską rzeką. Krater znajduje się na północ od marsjańskiego równika na zachodnim skraju Isidis Planitia – równiny położonej w obrębie gigantycznego basenu uderzeniowego.
– Miejsce lądowania oferuje geologicznie bogaty teren z formami terenu sięgającymi już 3,5 miliarda lat, które mogłyby potencjalnie odpowiedzieć na ważne pytania dotyczące planetarnej ewolucji i astrobiologii. Pobranie próbek z tego wyjątkowego obszaru zrewolucjonizuje sposób myślenia o Marsie i jego zdolności do podtrzymania życia – tak dwa lata temu miejsce lądowania charakteryzował Thomas Zurbuchen z NASA.
Wybrana przez badaczy lokalizacja lądowania oferuje jeden z najstarszych i najbardziej interesujących naukowo krajobrazów Marsa. Uczeni są przekonani, że niegdyś miejsce to było deltą rzeki, która mogła zbierać po drodze i gromadzić w osadach ewentualne cząsteczki organiczne i inne potencjalne oznaki życia mikrobiologicznego. Badacze uważają, że znajduje się tam co najmniej pięć różnych rodzajów skał, w tym gliny i węglany, które mają duży potencjał zachowania mikrobiologicznych śladów z przeszłości oraz wskazówek dotyczących środowiska.
Różnorodność geologiczna, która sprawia, że Krater Jezero jest tak atrakcyjny dla naukowców, czyni go wyzwaniem dla inżynierów, którzy są odpowiedzialni za lądowanie łazika. Specjaliści z misji Mars 2020 wykorzystają ten sam manewr lądowania na suwnicach, który był stosowany z powodzeniem w przypadku łazika Curiosity w 2012 roku. Miejsce, gdzie lądował Curiosity – Krater Gale, również nieco przypomina wybraną lokalizacją lądowania Mars 2020.