Dodano: 10 grudnia 2021r.

Wystartowała misja IXPE, która zbada najbardziej ekstremalne i tajemnicze obiekty we Wszechświecie

Firma SpaceX przy pomocy swojej rakiety Falcon 9 wyniosła na orbitę nowe obserwatorium rentgenowskie IXPE (Imaging X-ray Polarimetry Explorer). Misja NASA prowadzona wspólnie z Włoską Agencją Kosmiczną zajmie się badaniem najbardziej ekstremalnych i tajemniczych obiektów we Wszechświecie – supermasywnych czarnych dziur czy gwiazd neutronowych. Misja ma potrwać dwa lata.

Wystartowała misja IXPE, która zbada najbardziej ekstremalne i tajemnicze obiekty we Wszechświecie

 

IXPE jest pierwszą misją NASA poświęconą pomiarom polaryzacji promieniowania rentgenowskiego jednych z najbardziej energetycznych obiektów i procesów we Wszechświecie. Celem badań będą czarne dziury i emitowane przez nie dżety materii, pozostałości po supernowych i inne wysokoenergetyczne zjawiska w kosmosie.

IXPE

- IXPE to kolejna niezwykła nowość – powiedział Thomas Zurbuchen, zastępca administratora NASA. - Wspólnie z naszymi partnerami we Włoszech i na całym świecie, dodaliśmy do naszej floty nowe obserwatorium kosmiczne, które będzie kształtować nasze rozumienie Wszechświata w nadchodzących latach. Każda misja NASA jest starannie wybierana, aby dostarczać zupełnie nowe obserwacje umożliwiające poszerzanie naszej wiedzy. IXPE pokaże nam brutalny Wszechświat wokół nas - taki jak eksplodujące gwiazdy i czarne dziury w centrum galaktyk – w sposób, w jaki dotąd nie byliśmy w stanie go zobaczyć – dodał.

Nowe obserwatorium zostało wyniesione na orbitę w czwartek przez rakietę Falcon 9 należącą do firmy SpaceX Elona Muska. Sam start przebiegł bez zakłóceń i już po 30 minutach obserwatorium zostało wypuszczone na orbitę na wysokości około 600 kilometrów. Kilka minut później teleskop rozwinął panele solarne i przesłał pierwsze dane.

IXPE to w rzeczywistości trzy teleskopy ze specjalnymi detektorami czułymi na polaryzację. Obserwatorium będzie badać polaryzację światła z niektórych z najbardziej energetycznych źródeł kosmicznych. Dzięki temu dostarczy naukowcom wskazówki dotyczące środowiska, z którego pochodzi światło.

Pierwszym celem mgławica Kraba

IXPE dołączy do szeregu innych satelitów obserwujących Wszechświat w zakresie promieniowania rentgenowskiego, chociażby flagowego instrumentu rentgenowskiego NASA - Kosmicznego Teleskopu Chandra, który orbituje znacznie wyżej niż IXPE. Chandra to satelita używany przede wszystkim do obrazowania źródeł promieniowania rentgenowskiego, podczas gdy IXPE skupi się wyłącznie na polarymetrii światła.

Sam satelita jest mniej więcej wielkości lodówki. Łączny koszt jego budowy i wyniesienia na orbitę to 214 milionów dolarów. Obserwacje mają rozpocząć się w styczniu. Pierwszym celem misji IXPE będzie mgławica Kraba, która jest pozostałością po martwej gwieździe. W jej centrum znajduje się pulsar, który obraca się wokół własnej osi 30 razy na sekundę, emitując przy tym promieniowanie w zakresie od fal gamma do radiowych. IXPE został zaprojektowany do obserwacji wysokoenergetycznych źródeł, a pozostałości po gwiezdnej eksplozji są idealnym obiektem na początek.

 

Źródło i fot.: NASA