Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba skierował obiektyw w kierunku galaktyki Messier 74 (M74), czego efektem jest zachwycający szczegółowością obraz jednej z najbardziej spektakularnych galaktyk widocznych z Ziemi. Webb ujawnił włókna gazu i pyłu w spiralnych ramionach i pokazał niczym niezakłócony widok gromady gwiazd w centrum galaktyki. Galaktykę tę zobrazował też teleskop Hubble'a. Dane z obu obserwatoriów uzupełniają się i zapewniają kompleksowy obraz M74.
Galaktyka M74, znana także jako NGC 628 lub PGC 5974, znajduje się w odległości około 32 milionów lat świetlnych od nas w konstelacji Ryb i jest zorientowana w taki sposób, że możemy zobaczyć ją z Ziemi w pełnej krasie. Galaktyka ta ma dwa wyraźne ramiona spiralne, w przeciwieństwie do niejednolitej i poszarpanej struktury widocznej w niektórych innych galaktykach spiralnych. Dobrze widoczne ramiona czynią ten obiekt jednym z ulubionych celów astronomów badających pochodzenie i strukturę galaktyk spiralnych.
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba wpatrywał się w M74 za pomocą instrumentu MIRI (Mid-InfraRed Instrument - kamera i spektrograf działający w zakresie średniej do długiej podczerwieni - od 5 do 28 mikronów), aby dowiedzieć się więcej o najwcześniejszych fazach formowania się gwiazd. Obserwacje te są częścią większego wysiłku, którego celem jest zobrazowanie w podczerwieni 19 pobliskich galaktyk gwiazdotwórczych. Projekt ten realizowany jest w ramach międzynarodowej współpracy PHANGS (Physics at High Angular resolution in Near GalaxieS).
Galaktyki te były już obserwowane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble'a oraz obserwatoriów naziemnych. Dodanie niezwykle szczegółowych obserwacji przy pomocy teleskopu Webba pozwoli astronomom na dokładne określenie obszarów formowania się gwiazd w galaktykach, dokładny pomiar masy i wieku gromad gwiazd oraz uzyskanie wglądu w naturę malutkich drobinek pyłu dryfujących w przestrzeni międzygwiazdowej.
Obraz galaktyki Messier 74 wygenerowany z danych z teleskopu Webba
Technologie zastosowane w teleskopie Webba pozwoliły na niezwykle szczegółowe zobrazowanie obiektu. „Ostra wizja Webba ujawniła delikatne włókna gazu i pyłu we wspaniałych ramionach spiralnych, które wywijają się na zewnątrz od środka tego zdjęcia. Brak gazu w centralnym regionie zapewnia również niezakłócony widok na gromady gwiazd w sercu galaktyki” – poinformowały w oświadczeniu NASA i ESA.
Zdjęcie Webba pokazuje jasne na tle głębokiego kosmosu, różowawe z nutką niebieskiej barwy włókna gazów i pyłów wirujących wokół jasnoniebieskiego serca galaktyki, ale M74 została wcześniej zobrazowana przez teleskop Hubble'a, który uchwycił spiralne, niebiesko-różowawe ramiona galaktyki, ale serce obiektu wyszło rozmyte, bez wyraźnych szczegółów.
Galaktyka Messier 74 w obiektywie teleskopu Hubble'a
Możliwości Hubble'a w zakresie ultrafioletowym i w zakresie światła widzialnego uzupełniają niezrównaną czułość Webba w zakresie podczerwieni, podobnie jak obserwacje z naziemnych radioteleskopów, takich jak ALMA. Łącząc dane z teleskopów działających w całym spektrum elektromagnetycznym, naukowcy mogą uzyskać lepszy wgląd w obiekty astronomiczne niż przy użyciu jednego obserwatorium — nawet tak potężnego jak Webb.
Obraz galaktyki Messier 74 wygenerowany z danych z teleskopu Hubble'a oraz teleskopu Webba
Obrazy galaktyki Messier 74 z teleskopu Hubble'a, teleskopu Webba oraz z danych z obu obserwatoriów
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) został wyniesiony w przestrzeń kosmiczną 25 grudnia ubiegłego roku. Jest najnowszym obserwatorium kosmicznym i bada kosmos w zakresie fal od bliskiej do średniej podczerwieni. Ma potencjał, by zmienić oblicze astronomii. Naukowcy mają nadzieję, że to potężne obserwatorium da im wgląd w najodleglejsze galaktyki, jakie kiedykolwiek widziano, w atmosfery odległych planet i otulone pyłem serca regionów gwiazdotwórczych.
Następca legendarnego teleskopu Hubble'a został zaprojektowany tak, aby skupiał się na świetle podczerwonym, dając astronomom możliwość przyjrzenia się najwcześniejszym chwilom istnienia Wszechświata. To zasługa m.in. mierzącego 6,5 metrów głównego lustra złożonego z pokrytych złotem berylowych sześciokątnych paneli.
Teleskop Jamesa Webba jest nawet 100 razy potężniejszy od swojego poprzednika, Kosmicznego Teleskopu Hubble'a, który zmienił nasze rozumienie kosmosu w ciągu ostatnich ponad 30 lat pracy.
Źródło: esawebb.org, Universe Today, fot. ESA/Webb, NASA & CSA, J. Lee /HANGS-JWST Team/ J. Schmidt
