Zespół japońskich astronomów przy użyciu Teleskopu Subaru na Hawajach uchwycił obrazy ponad 1800 supernowych. Badacze dokonali tego w ciągu zaledwie sześciu miesięcy. Niektóre zidentyfikowane supernowe zlokalizowano 8 miliardów lat świetlnych od Ziemi.
Łącząc jeden z najpotężniejszych aparatów cyfrowych na świecie i teleskop zdolny do uchwycenia rozległego obszaru nocnego nieba, zespół naukowców z Japonii zidentyfikował ponad 1800 supernowych, w tym 400 supernowych typu Ia – 58 z nich znajduje się w odległości 8 miliardów lat świetlnych od nas.
Supernowa to nic innego jak eksplodująca gwiazda, która osiągnęła koniec swojego życia. Eksplozja ta często staje się jaśniejsza od galaktyki, w której znajduje się gwiazda. Świeci miliard razy jaśniej niż Słońce.
Supernowe sklasyfikowane jako typ Ia są szczególnie przydatne, ponieważ ich stała maksymalna jasność pozwala naukowcom obliczyć, jak daleko gwiazda jest od Ziemi. Jest to szczególnie ważne dla naukowców, którzy chcą zmierzyć ekspansję Wszechświata.
W ostatnich latach naukowcy zaczęli obserwować nieznany dotychczas typ supernowych, które są od pięciu do dziesięciu razy jaśniejsze niż supernowe typu Ia. Ten typ supernowych został nazwany superjasne supernowe (super Luminous supernovae), ale badacze nie wiele są w stanie o nich powiedzieć. Ich niezwykła jasność umożliwia dostrzeganie gwiazd w najdalszych częściach Wszechświata, zazwyczaj zbyt słabych, by je dostrzec. Ponieważ odległy Wszechświat oznacza wczesny Wszechświat, badanie tego rodzaju gwiazd mogłoby ujawnić cechy pierwszych, masywnych gwiazd powstałych po Wielkim Wybuchu.
Na łamach „Publications of the Astronomical Society of Japan” zespół astronomów przedstawił wyniki swoich obserwacji. Naukowcy użyli 870-megapikselowego instrumentu Hyper Suprime-Cam, który znajduje się na Teleskopie Subaru. W ciągu zaledwie sześciu miesięcy obserwacji odkryli 1824 nowe supernowe. Dokonali tego wykonując powtarzające się zdjęcia tego samego obszaru nocnego nieba. Wstępna identyfikacja polegała na szukaniu gwiazd, które nagle wydawały się jaśniejsze, zanim stopniowo zniknęły.
Z 1824 supernowych 400 to typ Ia. 58 z nich znajduje się w odległości 8 miliardów lat świetlnych od Ziemi. Dla porównania Teleskop Kosmiczny Hubble'a w ciągu 10 lat odkrył jedynie 50 supernowych typu Ia znajdujących się w podobnej odległości. Dodatkowo zespół astronomów zidentyfikował także pięć superjasnych supernowych.
- Teleskop Subaru i Hyper Suprime-Cam już pomogły naukowcom stworzyć trójwymiarową mapę ciemnej materii. Pomogły także w obserwacjach czarnych dziur, ale teraz ten wynik dowodzi, że instrument ma bardzo wysoką zdolność znajdowania supernowych bardzo, bardzo daleko od Ziemi. Chcę podziękować wszystkim moim współpracownikom za poświęcony czas i wysiłek i czekam na analizę naszych danych, aby zobaczyć, jaki obraz Wszechświata się z niej wyłoni - powiedział profesor Naoki Yasuda, który kierował pracami zespołu.
Naukowcy zamierzają teraz wykorzystać zarejestrowane dane do dokładniejszego obliczenia ekspansji Wszechświata. Być może uda się też z ich pomocą zbadać, jak ciemna energia zmieniła się w czasie.
Źródło: Kavli Institute for the Physics and Mathematics of the Universe, fot. M. Koike
