Naukowcy pracujący przy Very Large Telescope w Chile odkryli na Jowiszu gigantyczną, ciemną plamę. Jej rozmiar przekracza rozmiary Ziemi.
Jowisz jest największa planetą Układu Słonecznego. Jego charakterystyczną cechą, którą można dostrzec już na pierwszy rzut oka jest Wielka Czerwona Plama. To antycyklon, który szaleje na Jowiszu od przeszło 350 lat. 23 lata temu pojawiła się Mała Czerwona Plama – także antycyklon, tyle że mniejszy – jego rozmiary są podobne do rozmiarów Ziemi. Teraz, dzięki obserwatorium w Chile, brytyjscy naukowcy dostrzegli nową plamę.
Wielka Zimna Plama, bo tak został ochrzczony nowo odkryty region, jest większy od naszej kuli ziemskiej. Rozmiarami dorównuje słynnej kuzynce – Wielkiej Czerwonej Plamie. Temperatura w górnej atmosferze Jowisza, gdzie znaleziono nową plamę, mieści się w przedziale od 700 do 1000 kelwinów (426 – 726 stopni Celsjusza). Wielka Zimna Plama jest chłodniejsza przynajmniej o 200 kelwinów.
Plama została dostrzeżona przez naukowców z University of Leicester. Dostrzeżona została po raz pierwszy w danych pochodzących z Very Large Telescope w Chile. Badacze następnie śledzili jej zachowanie w danych z okresu 15 lat poczynionych przez obserwatoria na Manua Kea na Hawajach.
Uczeni nie są pewni, jak powstała Wielka Zimna Plama. Mamy stosunkowo mało informacji dotyczących atmosfery na Jowiszu, jednak badacze wiążą jej powstanie z zorzą polarną na tym gazowym olbrzymie. Podobnie jak na Ziemi, jasne światło zorzy polarnej Jowisza pochodzi od elektrycznie naładowanych cząstek zderzających się z atmosferą planety. Zjawisko to jest znacznie bardziej intensywne niż na Ziemi. Według badaczy, zorza gromadzi energię w atmosferze ogrzewając ją tworząc sporą różnicę w jej temperaturze. To z kolei prowadzi do powstawania cyklonu, który widać na zdjęciach jako ciemną plamę.
Wielka Zimna Plama obecnie zmniejsza swoje rozmiary. Nie jest wykluczone, że istniała na Jowiszu od bardzo dawna, a ludzie dopiero teraz ją dostrzegli. – Wielka Zimna Plama jest dużo bardziej dynamiczna niż Wielka Czerwona Plama. Zmienia się znacznie szybciej pod względem kształtu i wielkości – powiedział Tom Stallard z brytyjskiej uczelni.
Jowisz to największa planeta Układu Słonecznego. Jego masa jest dwa i pół razy większa niż masa wszystkich pozostałych planet w naszym układzie. Jowisz posiada co najmniej 67 księżyców. Planetę pokrywa kilka warstw chmur, które układają się w charakterystyczne pasy widoczne z naszej planety. Dzień na Jowiszu trwa około 10 godzin.
Źródło: space.com, fot. Tom Stallard
