Należący do NASA łazik Perseverance podejmie próbę lądowania w kraterze Jezero na Marsie. Lądowanie jest krytycznym etapem każdej misji, o czym świadczy spory odsetek prób zakończonych niepowodzeniem. Wejście w atmosferę i wytracenie prędkości jest określane przez specjalistów z kontroli lotów jako „siedem minut grozy”. Sekwencja następujących po sobie zdarzeń jest szybsza niż sygnał radiowy na linii Ziemia-Mars. Oznacza to, że inżynierowie nie mają już wpływu na to, co się stanie i nie mogą skorygować ewentualnych błędów. Statek kosmiczny jest zdany na siebie i wykonuje serię wcześniej zaprogramowanych poleceń.
Lądowania na Marsie misji Mars 2020 zaplanowano na 21:55 polskiego czasu.
- Przestrzeń kosmiczna zawsze znajdzie sposób, by rzucić nam kłody pod nogi i czymś nas zaskoczyć. Jest wiele rzeczy, które muszą pójść dobrze, aby łazik Perseverance bezpiecznie dotkną marsjańskiego gruntu - mówi Swati Mohan z NASA Jet Propulsion Laboratory.
Krytyczny moment misji zacznie się w momencie, gdy statek kosmiczny osiągnie szczyt marsjańskiej atmosfery. Cała sekwencja manewru lądowania potrwa około siedmiu minut, stąd nazwa „siedem minut grozy”. W tym czasie nastąpi wiele kluczowych zdarzeń, a stawka jest bardzo wysoka i od tego manewru zależy powodzenie całej misji.
Na krótko przed dotarciem do Czerwonej Planety, Perseverance porzuci swój moduł przelotowy, który pomógł dolecieć misji na Marsa. Potem na łazika czeka już tylko marsjańska atmosfera, w którą wejdzie z prędkością około 19 500 km/h.
Wspomniane wcześniej odrzucenie modułu przelotowego nastąpi dokładnie o 21:38. Dziesięć minut później, czyli o 21:48 kapsuła z łazikiem wejdzie w marsjańską atmosferę. Po dalszych około 80 sekundach tarcie atmosferyczne rozgrzeje dolną część kapsuły do około 1300 stopni Celsjusza. O 21:52 nastąpi wypuszczenie spadochronu. Manewr ten nastąpi na wysokości około 9-13 kilometrów, podczas gdy kapsuła nadal będzie miała prędkość naddźwiękową. Tuż po tym zostanie odrzucona osłona termiczna. To pozwoli na skorzystanie z radaru zainstalowanego na łaziku do oceny odległości do powierzchni. Systemy nawigacyjne łazika wkroczą do akcji i pomogą w lądowaniu.
Po kolejny dwóch minutach, o 21:54 nastąpi odrzucenie spadochronu wraz z górną częścią kapsuły i odpalenie silników hamujących modułu opadania. Ich zadaniem będzie zredukowanie prędkości opadania do 2,7 km/h. Silniki pomogą też w dotarciu do wybranego miejsca lądowania. Na wysokości około 20 metrów moduł opadania wypuści łazik i osadzi go na marsjańskim gruncie. Ma to nastąpić o 21:55. Moduł opadania ma odlecieć na bezpieczną odległość od łazika i najzwyczajniej w świece uderzy w powierzchnię. Cała sekwencja od wejścia w atmosferę do lądowania potrwa 410 sekund, niecałe siedem minut.
Podane wyżej czasy oznaczają moment dotarcia sygnału radiowego do Ziemi. W rzeczywistości do wymienionych punktów dojdzie 11 minut i 22 sekundy wcześniej. Tyle czasu potrzebuje sygnał radiowy na dotarcie z Marsa do centrum kontroli lotów.
Perseverance będzie pierwszą misją, w której wykorzystamy nawigację łazika. Opadając na spadochronie łazik będzie robił zdjęcia powierzchni Marsa i określał, dokąd się udać na podstawie tego, co widzi. Posiadanie tej technologii pozwoli wylądować misji w o wiele trudniejszym terenie niż w przypadku Curiosity czy jakakolwiek innej marsjańskiej misji.
Lądowanie nastąpi w kraterze Jezero. Naukowcy sądzą, że około 3,9 do 3,5 miliarda lat temu krater wypełniała woda. W obszarze tym wyraźnie widać też pozostałości po delcie rzeki, przez którą niegdyś przepływała woda niosąca ze sobą osady. I to właśnie one są celem misji, która poszuka pradawnych śladów mikrobiologicznego życia na Marsie. Miejsce lądowania oferuje bogate geologicznie tereny.
- Zespół naukowy zidentyfikował krater Jezero jako w zasadzie dno jeziora i jedno z najbardziej obiecujących miejsc do poszukiwania dowodów na istnienie starożytnych mikroorganizmów oraz do zbierania próbek w celu przyszłego zabrania ich na Ziemię - mówi Matt Smith z JPL
Krater znajduje się na północ od marsjańskiego równika na zachodnim skraju Isidis Planitia – równiny położonej w obrębie gigantycznego basenu uderzeniowego.
Łazik poszukiwać będzie śladów organicznego życia. Wykona pomiary składu chemicznego i mineralnego powierzchni, a także temperatury, prędkości i kierunku wiatru, ciśnienia, wilgotności względnej i właściwości unoszącego się w atmosferze pyłu. Misja ma potrwać około jednego roku marsjańskiego, czyli ok. dwóch ziemskich lat.
Fot. NASA/JPL-Caltech
