Dodano: 04 sierpnia 2020r.

Krajobraz Marsa został wyrzeźbiony przez lodowce, nie rzeki?

Według nowych badań przeprowadzonych przez grupę kanadyjskich naukowców, starożytne doliny oraz inne formacje terenu, które były przez naukowców interpretowane jako koryta i delty rzek, zostały wyżłobione nie przez swobodnie płynące rzeki, jak dotychczas sądzono, ale przez topniejącą wodę z czap lodowych.

Krajobraz Marsa został wyrzeźbiony przez lodowce, nie rzeki?

 

Kierująca badaniami opublikowanymi w czasopiśmie „Nature Geoscience” Anna Grau Galofre z Arizona State University, wykorzystała nowe techniki do zbadania tysięcy marsjańskich dolin. Wraz ze współpracownikami porównała także marsjańskie doliny do subglacjalnych kanałów kanadyjskiego Archipelagu Arktycznego i odkryła uderzające podobieństwa.

Jaki był starożytny klimat Marsa?

- Przez ostatnie 40 lat, odkąd po raz pierwszy zaobserwowano doliny Marsa, zakładano, że kiedyś na Marsie płynęły rzeki, erodując i dając początek wszystkim tym dolinom - powiedziała Galofre. - Ale na Marsie są setki dolin i wyglądają one bardzo odmiennie od siebie. Jeśli spojrzysz na Ziemię z satelity, zobaczysz wiele dolin: niektóre z nich utworzone są przez rzeki, inne przez lodowce, jeszcze inne przez inne procesy, a każdy typ ma charakterystyczny kształt. Mars jest podobny. Te doliny wyglądają bardzo różnie od siebie, co sugeruje, że w ich rzeźbieniu brało udział wiele procesów - dodała.

Podobieństwo między wieloma marsjańskimi dolinami i kanałami subglacjalnymi na wyspie Devon w kanadyjskiej Arktyce zmotywowało autorów do przeprowadzenia badań porównawczych. - Wyspa Devon jest jednym z najlepszych analogów Marsa, jaki mamy tutaj na Ziemi - jest to zimna, sucha, polarna pustynia - przyznał Gordon Osinski z Western University, współautor badań.

W sumie naukowcy przeanalizowali ponad 10 000 marsjańskich dolin. Skorzystali przy tym z nowatorskiego algorytmu, który pomógł im wywnioskować, co doprowadziło do ich powstania. - Wyniki te są pierwszym dowodem na rozległą erozję subglacjalną napędzaną przez drenaż wody roztopowej pod starożytną pokrywą lodową na Marsie. Nasze odkrycia pokazują, że tylko ułamek sieci dolin pasuje do wzorców typowych dla erozji powodowanej przez wody powierzchniowe – wyjaśnił Mark Jellinek z University of British Columbia, kolejny ze współautorów publikacji.

Ale w jaki sposób doliny powstały 3,8 miliarda lat temu na planecie znajdującej się dalej od Słońca niż Ziemia, w czasie, gdy Słońce było mniej intensywne. - Modelowanie klimatu przewiduje, że starożytny klimat Marsa był znacznie chłodniejszy w czasie formowania się sieci dolin. Próbowaliśmy połączyć wszystko razem i postawić hipotezę, która do tej pory nie była tak naprawdę brana pod uwagę, że kanały i sieci dolin mogą tworzyć się pod pokrywami lodowymi, jako część systemu odwadniającego, który tworzy się naturalnie pod pokrywą lodową – przyznała Galofre.

Życie na Marsie?

Jak przyznali autorzy publikacji, takie środowisko sprzyjałoby rozwojowi życia na Czerwonej Planecie. Tafla lodu zapewniłaby lepszą ochronę i stabilność znajdującej się pod spodem wody, a także schronienie przed promieniowaniem słonecznym w przypadku braku pola magnetycznego. Uczeni obecnie skłaniają się ku koncepcji, że Mars niegdyś posiadał pole magnetyczne, ale pole to zniknęło miliardy lat temu.

Chociaż badania Galofre koncentrowały się na Marsie, narzędzia analityczne, które wraz z zespołem opracowała na potrzeby tej pracy, można zastosować, aby dowiedzieć się więcej o wczesnej historii naszej własnej planety. Uczeni zamierzają wykorzystać te nowe algorytmy do analizy i badania cech erozji pozostałych z bardzo wczesnej historii Ziemi.

- Obecnie możemy zrekonstruować historię globalnego zlodowacenia na Ziemi, sięgającą około miliona do pięciu milionów lat – powiedział Jellinek. - Praca Anny pozwoli nam zbadać postęp i cofanie się pokryw lodowych wstecz co najmniej 35 milionów lat temu - do początków czapy lodowej na Antarktydzie lub nawet wcześniej. To bardzo eleganckie narzędzia analityczne – dodał.

 

Źródło: University of British Columbia, fot. NASA/JPL/JHUAPL/MSSS/Brown University. Na zdjęciu widoczny obszar wokół Krateru Jezero, miejscu lądowania łazika Perseverance, który planowo dotrze na miejsce w lutym przyszłego roku.