Dodano: 29 stycznia 2020r.

KELT-9b - najgorętsza znana planeta. Ma temperatury wyższe niż na niektórych gwiazdach

KELT-9b jest niezwykłą planetą. To gazowy olbrzym, który krąży bardzo blisko swojej gwiazdy macierzystej. Ciasna orbita sprawia, że temperatura na powierzchni planety wynosi aż 4300 stopni Celsjusza – to więcej niż na niektórych gwiazdach.

egzoplaneta KELT-9b

 

Planeta KELT-9b została odkryta w 2017 roku i jest sklasyfikowana jako tzw. gorący jowisz. To klasa planet, których orbita jest położona bardzo blisko gwiazdy macierzystej. Ale KELT-9b jest w swojej klasie wyjątkowy. Temperatura na powierzchni planety wynosi 4300 stopni Celsjusza. To najgorętsza ze wszystkich znanych nam planet i jeden z najdziwniejszych światów znalezionych poza naszym Układem Słonecznym.

Najgorętsza znana egzoplaneta

KELT-9b ma masę około trzykrotnie większą od Jowisza i znajduje się w odległości około 670 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Łabędzia. Orbita planety jest bardzo blisko gwiazdy. Okrąża ją w ciągu zaledwie 1,5 dnia. Tak bliska orbita sprawia, że zachodzi tam zjawisko obrotu synchronicznego. Okres obrotu planety wokół własnej osi jest równy pełnemu okrążeniu gwiazdy, co oznacza, że KELT-9b jest stale zwrócony tą samą stroną ku gwieździe. Co ma swoje konsekwencje.

Astronomowie korzystając z teleskopu Spitzera, który obserwuje przestrzeń w świetle podczerwonym, co pozwala na rejestrowanie zmian ciepła, zaobserwowali niezwykłe różnice temperatur po obu stronach planety. Temperatura po dziennej stronie planety jest tak wysoka, że atmosfera wydaje się topić. Po nocnej stronie jest równie wysoka, jak na nasze standardy, bo wynosi około 2300 stopni Celsjusza, ale to blisko o połowę mniej niż po dziennej stronie.

Korzystając z modeli komputerowych naukowcy ustalili, że gazy i ciepło krążą po obu stronach planety w nieustannym kręgu zniszczenia i odrodzenia. Po dziennej stronie cząsteczki wodoru są dosłownie rozrywane (proces zwany dysocjacją termiczną). Nocna strona jest wystarczająco chłodna, aby luźne atomy mogły się ponownie połączyć w cząsteczki wodoru. Jednak cząsteczki te wracają znowu na dzienną stronę, gdzie kolejny raz zostają rozerwane. I tak bez końca.

KELT-9b – wyjątkowy świat

- Ta planeta ma tak ekstremalną temperaturę, że różni się właściwie od wszystkich znanych nam egzoplanet. Istnieje kilka innych gorących jowiszów i bardzo gorących jowiszów, które nie są aż tak gorące, jak KELT-9b, ale wciąż wystarczająco gorące, aby podobny proces miał tam miejsce – powiedziała Megan Mansfield z University of Chicago, główna autorka publikacji opisującej nowe odkrycie, która ukazała się na łamach pisma „Astrophysical Journal Letters”.

- Jeśli nie uwzględnimy dysocjacji wodoru, otrzymamy naprawdę szybki wiatr o prędkości około 60 kilometrów na sekundę. To jest mało prawdopodobne – dodała Mansfield.

KELT-9b krąży wokół niezwykle gorącej i jasnej gwiazdy. Temperatur jej fotosfery to około 9900 stopni Celsjusza. Badania odsłoniły nieco sekretów planety, ale wiele jej właściwości pozostaje tajemnicą, szczególnie jeśli chodzi o zrozumienie ruchów atmosfery i tego, w jaki sposób promieniowanie i przepływ równoważą się.

Odkrycia te pokazuję rosnące możliwości naszych technologii niezbędnych do zbadania tych odległych światów. Nauka dopiero zaczyna zaglądać w atmosferę egzoplanet i badać ich skład chemiczny.

 

Źródło: NASA, fot. NASA/ JPL/ Caltech