Jowisz uformował się w geologicznym mgnieniu oka – donoszą naukowcy. Jądro tej planety powstało zaledwie milion lat po narodzinach Układu Słonecznego, co czyni ją najstarszą planetą w naszym kosmicznym ogródku.
Międzynarodowy zespół naukowców z Lawrence Livermore National Laboratory w Kalifornii oraz z niemieckiego Institut fur Planetologie na Uniwersytecie w Münster opublikował wyniki swoich badań na łamach „Proceedings of the National Academy of Sciences”. Według nich, stałe jądro Jowisza osiągnęło masę 20 mas Ziemi w ciągu zaledwie miliona lat. W ciągu kolejnych 2-3 milionów lat jądro urosło do 50 mas Ziemi.
Nasz Układ Słoneczny powstał około 4,6 miliardów lat temu z dysku protoplanetarnego składającego się z gazów i pyłów. Pierwsze uformowało się Słońce, a następnie planety. Wśród nich pierwszy był Jowisz. Już wcześniejsze prace teoretyczne sugerowały, że Jowisz miał dość wczesną historię, ale dokładny wiek planety pozostawał tajemnicą. Już z powodu samej jego masy (318 mas Ziemi) uważano, że powstał jako pierwszy i pozyskał więcej materii z dysku, zanim pojawiła się konkurencja w postaci innych planet.
Badacze potwierdzili wcześniejsze przypuszczenia. Do takich wniosków doszli na podstawie analizy sygnatur izotopów wolframu i molibdenu znajdujących się w meteorytach żelaznych. Według uczonych, meteoryty pochodzą z dwóch odrębnych "zbiorników" mgławic, które współistniały obok siebie w okresie od miliona do czterech milionów lat po powstaniu Układu Słonecznego.
- Najbardziej prawdopodobnym mechanizmem tej skutecznej separacji jest powstawanie Jowisza, który otworzył szczelinę w dysku i zapobiegał dalszej wymianie materii między dwoma mgławicami – wyjaśnił Thomas Kruijer z Lawrence Livermore National Laboratory. Według badacza, jądro Jowisza musiało mieć masę około 20 mas Ziemi, by skutecznie zatrzymać wymianę materii. - Nasze pomiary pokazują, że wzrost Jowisza może być datowany przy użyciu odległego dziedzictwa i czasów formowania meteorytów – dodał Kruijer.
- Jowisz jest najstarszą planetą Układu Słonecznego, a jej stały rdzeń ukształtował się na długo przed rozproszeniem się gazowej mgławicy słonecznej – powiedział Kruijer. – To zgodne z modelem akrecji jądra dla procesów powstawania gazowych olbrzymów – dodał.
Wczesne powstanie Jowisza podzieliło materię w początkach naszego Układu Słonecznego. Odkrycie badaczy wyjaśnia, dlaczego w Układzie Słonecznym nie ma żadnych superziemi (planety o masie między masą Ziemi, a masą „lodowych gigantów, takich jak Uran czy Neptun), co w innych układach planetarnych jest dość powszechnym zjawiskiem.
Źródło: The Washington Post, Space.com, fot. NASA
