Dane zarejestrowane podczas ostatnich miesięcy misji sondy Cassini wciąż dostarczają astronomom niezwykle cennych informacji. Ich nowa analiza pokazała nieznaną wcześniej interakcję między Saturnem, jego pierścieniami i Enceladusem – lodowym księżycem Saturna. Badacze odkryli fale plazmy przemieszczające się wzdłuż linii pola magnetycznego między planetą a księżycem.
Podczas Wielkiego Finału – ostatnich okrążeń Saturna przez sondę Cassini, które zakończyły się kontrolowanym wejściem statku NASA w atmosferę planety – sonda wykorzystała bliskość planety i dokonała szeregu pomiarów, które nie byłby możliwe z większej odległości.
W trakcie tych manewrów instrument Radio Plasma Wave Science (RPWS) zainstalowany na pokładzie sondy zarejestrował fale plazmy przemieszczające się między Saturnem a Enceladusem. Badacze ustalili, że fale te poruszają się na liniach pola magnetycznego łączących te dwa ciała.
Zarejestrowane fale plazmy wyglądają podobnie do wibracji w powietrzu, które słyszymy jako dźwięki. Oczywiście w kosmosie nie ma dźwięków. Panuje tam próżnia i nie ma medium, takiego jak powietrze, które mogłoby przenosić fale dźwiękowe. Inaczej wygląda sprawa z falami elektromagnetycznymi. W zależności od długości fali są to fale radiowe, mikrofale czy światło podczerwone lub widzialne. Te mogą swobodnie przemieszczać się w przestrzeni kosmicznej.
Fale plazmy w zakresie częstotliwości audio są również falami elektromagnetycznymi i to właśnie zarejestrowała sonda Cassini. Naukowcy przekonwertowali te sygnały na dźwięki, dzięki czemu możemy teraz posłuchać „szeptów” Saturna i Enceladusa. Nagranie zostało skompresowane z 16 minut do 28,5 sekundy.
Nagranie zostało zarejestrowane we wrześniu 2017 roku. Dwa tygodnie przed kontrolowanym uderzeniem sondy Cassini w Saturna.
- Enceladus to taki mały generator krążący wokół Saturna. Okazuje się, że Saturn reaguje emitując sygnały w postaci fal plazmowych, poprzez obwód linii pola magnetycznego łączącego go z Enceladusem setki tysięcy kilometrów dalej – powiedział Ali Sulaiman z University of Iowa, który jest współautorem dwóch publikacji na ten temat w „Geophysical Research Letters” (pierwsza i druga).
Wiemy, że relacja między Saturnem a Enceladusem bardzo różni się od relacji między Ziemią a Księżycem. Wiemy również, że pole magnetyczne Saturna obejmuje aktywnego geologicznie Enceladusa. To zupełnie inaczej niż w przypadku Ziemi i Księżyca. Nasz naturalny satelita nie znajduje się w ziemskim polu magnetycznym. Podobne przepływ fal plazmy zachodzi również między planetą a jej pierścieniami.
Źródło: NASA, fot. NASA/JPL-Caltech
