Niesporczaki są bez wątpienia dziwnymi stworzeniami. Mają wręcz niebywałe zdolności przetrwania. Istoty te tolerują naprawdę ekstremalne warunki, w których większość form życia nie dałaby sobie rady. Jednak odporność niesporczaków nie jest ich jedyną tajemnicą. Eksperci postanowili zbadać, jak te malutkie stworzenia chodzą. Okazuje się, że te istoty mają bardzo dobrą koordynację ruchową.
Niesporczaki są jednymi z nielicznych zwierząt o miękkich, mikroskopijnych ciałach, które mają odnóża, co pozwala im chodzić, a nie wić się czy czołgać się po podłożu. - Jedną najbardziej zaskakujących rzeczy w poruszaniu się niesporczaków było to, jak były w tym dobre – stwierdziła Jasmine Nirody, biolog z Uniwersytetu Rockefellera.
- Mają one regularny chód i wygląda on zadziwiająco podobnie do zwierząt ze znacznie większymi kończynami – dodała ekspertka. Nirody wraz ze współpracownikami nagrali poruszające się niesporczaki z gatunku Hypsibius dujardini, aby przeanalizować ich chód i koordynację nóg. Wyniki tych badań ukazały się na łamach pisma „PNAS” (DOI: 10.1073/pnas.2107289118).
- Nie zmuszaliśmy ich do niczego. Czasami były naprawdę spokojne i chciały po prostu spacerować po podłożu - mówi Nirody. - Innym razem biegły w kierunku czegoś, co mogło się im podobać – dodaje.
Zespół przetestował chód niesporczaków na różnych powierzchniach. Okazało się, że ich wzór stąpania jest bardzo podobny do owadów. Co zaskakujące, obie grupy zwierząt są niewiarygodnie różnych rozmiarów i są zbudowane zupełnie inaczej.
Zespół nagrał również niesporczaki próbujące chodzić po gładkim szkle, jednak nie szło im najlepiej. Zupełnie inaczej poruszanie się następowało na bardziej miękkich podłożach. "Stwierdziliśmy, że niesporczaki przystosowują swoją lokomocję do bardziej miękkich podłoży" - pisze zespół w nowym artykule. "Podobną strategię zaobserwowano też u stawonogów, które skutecznie poruszają na ciekłych i ziarnistych podłożach" – dodają badacze.
Niesporczaki mają osiem nóg, a ich chód nie jest tak całkiem identyczny z ruchem owadów. Zauważalną różnicą jest to, że ich tylne nogi poruszają się inaczej niż przednie trzy pary. „Jest to zgodne z hipotezą, że tylne nogi niesporczaków są używane głównie do chwytania, a nie napędzania w poruszaniu się do przodu” - wyjaśniają badacze w publikacji. Po co w ten sposób używać tylnych par odnóży, a nie przednich, wiedzą tylko niesporczaki.
- Niesporczaki mają solidny i wyraźny sposób poruszania się. Nie są to niezdarne istoty, które potykają się na ziarnach piasku czy ściółce - mówi Nirody. - Podobieństwa między ich strategią lokomocji a strategiami znacznie większych owadów i stawonogów otwierają kilka bardzo interesujących pytań ewolucyjnych - dodaje.
Dlaczego niesporczaki poruszają w sposób tak podobny do owadów na razie pozostaje tajemnicą. Naukowcy nie są pewni, czy może istnieć potencjalny wspólny przodek z owadami, czy też podobne cechy wyewoluowały osobno u obu grup organizmów.
Autorzy badań uważają, że każda z tych opcji miałaby ważne implikacje. Co więcej, cokolwiek okaże się prawdą, niesporczaki mogą służyć jako modele robotów zaprojektowanych do poruszania się po szorstkich powierzchniach w bardzo małej skali. - Nie wiemy zbyt wiele o tym, co dzieje się w ekstremalnych warunkach lokomocji – jak zrobić wydajny mały chodzik lub jak powinny się poruszać przedmioty o miękkim ciele – powiedziała Nirody.
Niesporczaki to bardzo małe żyjątka o wielkości nie przekraczającej milimetra. Żyją niemal wszędzie, ale najchętniej zasiedlają środowiska wodne. Z tego też powodu bywają nazywane „niedźwiadkami wodnymi”. Ale najbardziej znane są z tego, że potrafią przeżyć w niemal każdych warunkach.
Niesporczaki uznawane są za stworzenia najbardziej odporne na warunki zewnętrzne. W stanie anabiozy potrafią przetrwać w ekstremalnie niskich temperaturach sięgających nawet minus 270 stopni Celsjusza. Znoszą także ciepło sięgające 150 st. C. Ciśnienie rzędu 6000 atmosfer też nie robi na nich wrażenia.
Stworzenia te mogą przetrwać bez wody przez dziesiątki lat. Mogą również tolerować wysoki poziom promieniowania jonizującego i ekspozycję na różnego rodzaju chemikalia. No i są jedyną znaną nam formą życia, które przetrwało w przestrzeni kosmicznej.
Do długiej listy warunków, z którymi mogą sobie poradzić, należy dopisać też wystrzelenie z broni palnej. Taki eksperyment przeprowadzili niedawno naukowcy, by sprawdzić, czy niesporczaki zdołały przetrwać uderzenie w powierzchnię Księżyca izraelskiej sondy Bereszit, która na pokładzie przewoziła tysiące tych stworzeń. Z badań tych wynika, że jednak uderzenia w naszego naturalnego satelitę nie przeżyły.
Źródło: Rockefeller University
