Pająki używają swoich gruczołów przędnych nie tylko do tkania sieci łownych czyli popularnych pajęczyn. Niektóre gatunki pająków przędą z nich coś na kształt żagla, za pomocą którego mogą przemieszczać się na bardzo duże odległości.
Nić przędna używana jest przez pająki do wielu celów. Tworzą z niej przede wszystkim sieci, w które łapią swoje ofiary. Oplatają nimi także zdobycz, którą mają zamiar spożyć w innym terminie, tkają kokony, w których zabezpieczają przed drapieżnikami jaja, a nawet używają jej do latania.
Pająki przędą ze swoich nici coś na kształt żagla lub latawca, w który łapią podmuchy wiatru. W ten sposób mogą przemieszczać się na bardzo duże odległości. Jadnak dotąd mechanizmy wykorzystywane przez pająki do latania nie były jasne.
Aby dowiedzieć się, w jaki sposób latają pająki, zespół naukowców z Berlina przyglądnął się 14 pająkom Xysticus z rodziny Thomisidae – ukośnikowate. To duża rodzina obejmująca blisko 2200 gatunków. Poruszają się bokiem, stąd angielska nazwa crab spider. Badacze przeprowadzili dwa badania z latającymi pająkami.
Wyniki obserwacji ukazały się na łamach „bioRxiv”.
W pierwszym umieszczali każdego z pająków na platformie w kształcie grzyba wystawionej na działanie naturalych wiatrów. W ten sposób obserwowali zachowanie pająka oraz jego przygotowanie do lotu. Doświadczenie miało miejsce w tym samym berlińskim parku, w którym niegdyś pionier lotnictwa Otto Lilienthal testował szybowce. W osobnym eksperymencie naukowcy umieścili pająki w tunelu aerodynamicznym, gdzie mogli kontrolować prędkość i temperaturę wiatru.
Zachowanie pająków wskazuje na rozważne działanie. To nie losowe wypuszczanie sieci z nadzieją, że złapią wiatr w żagiel. Pająki bezpośrednio przed lotem podnosiły przednie odnóża. Znajdują się na nich malutkie włoski. Według naukowców oceniały w ten sposób siłę i kierunek wiatru. Test trwał od 5 do 8 sekund.
Naukowcy zauważyli, że w zimne i wietrzne dni pająki rezygnowały z latania. Jednak gdy warunki były korzystne – ciepły, delikatny wietrzyk nie większy niż 3 metry na sekundę – pająki podnosiły odwłok i wystrzeliwały w powietrze nawet do 60 nici, z których formował się trójkątny kształt przypominający żagiel lub latawiec, który unosił je ku niebu. Do tego jedną z nici używają to zakotwiczenia się w miejscy startu, gdyby coś poszło nie po ich myśli. W ten sposób z łatwością mogą wrócić w to samo miejsce i spróbować ponownie startu.
Rys. bioRxiv
Badanie to jest pierwszym, które pokazuje, że pająki, jak każdy dobry lotnik, dokładnie oceniają warunki wiatru przed startem.
Umiejętności lotnicze pająków znane są naukowcom od dawna. Pod koniec 2016 roku argentyńscy naukowcy przeprowadzili badania, z których wynika, że jeden z gatunków pająka z rodziny motaczowatych (Anyphaenidae) skolonizował odległą wyspę Robinsona Crusoe. Więcej na ten temat w tekście: Latające pająki? Tak, istnieją i skolonizowały wyspę na Pacyfiku.
Źródło: Science, fot. bioRxiv