Dorośli ze zdiagnozowanym zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, popularnie określanym jako ADHD, mogą być bardziej narażeni na rozwój demencji. Z niedawno przeprowadzonych badań wynika, że u cierpiących na ADHD ryzyko wystąpienia demencji jest prawie trzy razy większe w porównaniu ze zdrowymi osobami.
Przez wiele lat ADHD rozważano niemal wyłącznie w kontekście dzieci. Obecnie diagnozuje się coraz większą liczbę osób dorosłych cierpiących na tę chorobę. Szacuje się, że nawet trzy procent dorosłej populacji ma ADHD. Jednakże jedną grupą, która pozostaje słabo poznana, są osoby starsze. A jak wynika z niedawno przeprowadzonych badań, ADHD zwiększ ryzyko wystąpienia demencji.
Rezultaty oraz opis badań ukazała się na łamach pisma „JAMA Network Open” (DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2023.38088).
ADHD a demencja
Naukowcy z Rutgers Brain Health Institute wraz ze swoimi kolegami z Drexel University w Stanach Zjednoczonych, Karolinska Institutet w Szwecji oraz Uniwersytetu w Hajfie oparli swoje wnioski na analizie dokumentacji medycznej ponad 100 tys. osób z Izraela, które obserwowano przez 17 lat. Badacze chcieli ustalić, czy dorośli z ADHD są narażeni na zwiększone ryzyko rozwoju demencji, w tym choroby Alzheimera oraz czy leki albo zmiany stylu życia mogą to ryzyko ograniczyć.
Zespół naukowców przejrzał dane 109 218 osób, które w chwili rozpoczęcia badania w styczniu 2003 roku miały średnio 57,7 lat. Na podstawie tych danych badacze przeanalizowali historię osób cierpiących na ADHD oraz zdrowych dorosłych. Analizowali również występowanie demencji w tych grupach w miarę starzenia się. Odkryli, że występowanie ADHD wiązało się ze znacznie większym ryzykiem rozwoju demencji, nawet jeśli wzięto pod uwagę inne czynniki ryzyka, takie jak choroby sercowo-naczyniowe.
Uczeni stwierdzili, że ryzyko rozwoju demencji jest prawie trzykrotnie wyższe u osób ze zdiagnozowanym ADHD.
Mózg z ADHD podatny na demencję?
Naukowcy spekulują, że ADHD u dorosłych może objawiać się jako proces neurologiczny, który zmniejsza ich zdolność do kompensowania skutków pogorszenia funkcji poznawczych w późniejszym życiu. Innymi słowy, mózgi starszych osób mogą być mniej zdolne do radzenia sobie ze skutkami procesów starzenia, co czyni je bardziej podatnymi na demencję.
Autorzy badań zwrócili również uwagę, że objawy ADHD u osób starszych należy traktować poważnie, ponieważ mogą odzwierciedlać niektóre z najwcześniejszych oznak pogorszenia funkcji poznawczych. – Nie należy ignorować objawów deficytu uwagi i nadpobudliwości w starszym wieku i trzeba je konieczne omówić z lekarzami – przyznał Stephen Levine z Uniwersytetu w Hajfie.
Wyniki badania rodzą także intrygujące pytania dotyczące działania leków psychostymulujących stosowanych w leczeniu ADHD. Badanie wykazało, że te metody leczenia mogą potencjalnie pomóc w zmniejszeniu ryzyka rozwoju demencji u cierpiących na ADHD osób, jednak potrzebne są dalsze prace, aby dokładniej przeanalizować ryzyko i potencjalne korzyści.
Należy podkreślić, co przyznał też Levine, jeden z autorów badań, że analizy nie wykazały związku przyczynowo-skutkowego. Z kolei Chris Hollis z Uniwersytetu w Nottingham, który nie był zaangażowany w analizy podkreślił, pacjenci z ADHD nie powinni się niepokoić. – Potrzebne są dalsze badania, aby uzasadnić ten związek – zaznaczył Hollis.
Źródło: Rutgers University, fot. PxFuel