Sztuka naskalna z Afryki może przedstawiać zwierzę, które wymarło miliony lat przed pojawieniem się ludzi

Tajemnicze zwierzę z kłami przedstawione na jednej ze skał w RPA może przedstawiać pradawny gatunek, który wymarł miliony lat temu. Tak przynajmniej twierdzi Julien Benoit z University of Witwatersrand w Johannesburgu w RPA. Jego analizy ukazały się na łamach pisma „PLOS ONE” (DOI: 10.1371/journal.pone.0309908).

Dicynodonty

Ściana z prawdopodobnym przedstawieniem pradawnego gatunku znajduje się w zachodnich obszarach RPA. Określana jest jako Panel Rogatego Węża. Powstała w latach 1821–1835 i jest dziełem artystów z ludu San. Ta afrykańska społeczność uważana jest za jeden z najstarszych ludów świata.

Na ścianie widnieją różne zwierzęta oraz inne elementy kulturowe związane z ludem San. Wśród przedstawień zwierząt jedno szczególnie zwróciło uwagę Benoita. To sporych rozmiarów stworzenie z kłami zwróconymi do dołu, które nie pasuje do żadnego znanego współczesnego gatunku z tego obszaru

Benoit zauważył, że głowa namalowanego stworzenia przypomina dicynodonta. To roślinożerne zwierzęta, które niegdyś zamieszkiwały niemal całą Ziemię. Wyginęły jeszcze przed pojawieniem się dinozaurów i na długo przed pojawieniem się pierwszych ludzi w Afryce. Nie ma możliwości, by członkowie społeczności San widzieli na żywo dicynodonta. Skąd zatem wiedzieli o jego istnieniu?

Na górnym zdjęciu obraz dicynodonta z Panelu Rogatego Węża, fot. Julien Benoit, CC-BY 4.0. Dolna fotografia to współczesna ilustracja powstała na bazie naukowego opisu, fot. Scott Reid, CC BY 4.0, via Wikimedia Commons

Społeczność San posiada bogatą mitologię i w jednym z mitów jest mowa o dużych zwierzętach, które niegdyś przemierzały południową Afrykę. Być może w którymś z zaginionych mitów istniał opis tych zwierząt i artyści nim się zainspirowali. Naukowy opis pierwszego dicynodonta pojawił się już po wykonaniu malunków, zatem artyści z San nie mogli mieć z nim kontaktu. Ale autor badania wskazuje na coś innego. W rejonie Panelu Rogatego Węża znaleziono liczne skamieniałości dicynodontów. Wiadomo też, że lud San włączał do swojej sztuki różne aspekty swojego otoczenia, w tym skamieliny. Benoit sugeruje, że malunek stworzenia z kłami mógł być inspirowany właśnie znalezionymi kośćmi.

Artyści zainspirowani skamieniałościami

Zachodnie obszary RPA słyną z licznych, dobrze zachowanych skamieniałości, w tym dicynodontów. Benoit analizując sztukę naskalną z Panelu Rogatego Węża doszedł do wniosku, że tajemnicze stworzenie z kłami skierowanymi w dół to artystyczna interpretacja znalezionych skamieniałości dicynodontów.

To dosyć odważna teza, ale istnieją dowody archeologiczne na to, że lud San mógł zbierać skamieniałości i włączać je do swoich dzieł sztuki. Jednak zakres wiedzy rdzennych mieszkańców Afryki na temat paleontologii jest słabo poznany. - Obraz powstał najpóźniej w 1835 r., co oznacza, że ​​ten dicynodont został przedstawiony co najmniej dziesięć lat przed odkryciem naukowym i nazwaniem pierwszego dicynodonta przez Richarda Owena w 1845 r. Malowidło to potwierdza, że pierwsi mieszkańcy południowej Afryki, łowcy-zbieracze z ludu San, odkryli skamieniałości, zinterpretowali je i zintegrowali ze swoją sztuką naskalną i systemem wierzeń – powiedział Benoit.

Wychodzi na to, że społeczność San była świadoma istnienia wymarłych gatunków. Zagłębiając się w mitologię ludu San, Benoit przytoczył w publikacji niektóre opowieści członków ludu o swoich przodkach, którzy zetknęli się z „wielkimi, potwornymi bestiami, przewyższającymi słonie lub hipopotamy pod względem masy”.

Dalsze badania rdzennych kultur mogą rzucić więcej światła na to, w jaki sposób ludzie na całym świecie traktowali znalezione skamieniałości i włączali je do swojej kultury.

Źródło: Public Library of Science, IFLScience, fot. Julien Benoit, CC-BY 4.0