Dodano: 12 stycznia 2023r.

Starożytne struktury Majów dopasowano do tajemniczego 260-dniowego kalendarza

Starożytne kultury mezoamerykańskie używały skomplikowanych 260-dniowych kalendarzy opartych na zaawansowanej wiedzy o Układzie Słonecznym. Jednak jak długo ludzie używali tego systemu pomiaru czasu? To nadal jest niejasne, ale nowe badania sugerują, że starożytny kalendarz używany przez Majów i Olmeków może sięgać już 1100 roku p.n.e., czyli o wieki wcześniej niż, dotychczas sądzono.

Starożytne struktury Majów dopasowano do tajemniczego 260-dniowego kalendarza

 

Zrozumienie pojmowania czasu przez kultury prekolumbijskie jest trudne ze względu na brak źródeł pisanych. Jednak naukowcom udało się odkryć tajemnice systemu kalendarzowego, który oparty był na obserwacjach astronomicznych. W zgodzie z nim budowniczowie Majów i Olmeków stawiali swoje struktury ceremonialne.

Archeolodzy przeanalizowali dane pochodzące z lotniczego systemu skanowania laserowego LiDAR. Jest on w stanie przebić się przez gęste lasy Ameryki Środkowej i ujawnić dawno zapomniane struktury stworzone przez człowieka. W sumie sprawdzono 33 935 kompleksów architektonicznych, z czego 478 używanych było w celach ceremonialnych. Stworzyły je starożytne cywilizacje Olmeków i Majów w okresie od 1100 r. p.n.e. do 250 r. n.e.

W analizowanym okresie cywilizacje mezoamerykańskie dopiero rozpoczynały swój rozwój. Ówcześni ludzie zaczęli zmieniać się wtedy z łowców-zbieraczy w osiedleńców uprawiających kukurydzę.

Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Science Advances” (DOI: 10.1126/sciadv.abq7675).

Kompleksy ceremonialne

Budowane w tamtym okresie kompleksy ceremonialne często były prostokątne, z płaskim placem otoczonym rzędami kopców. Wiele struktur było wydłużonych lub miało kształt piramid. Podobnie jak wiele innych mezoamerykańskich budowli z tego okresu, budynki były starannie skonstruowane, ustawiano je w jednej linii ze Słońcem, Księżycem, a nawet planetami naszego Układu Słonecznego.

Jednym z takich miejsc jest Aguada Fénix, największa budowla w całej przedkolonialnej historii Majów, która prawdopodobnie była używana jako astronomiczna platforma widokowa.

Nowe badania udowadniają, że wiele z tych ceremonialnych struktur jest zorientowanych zgodnie z przesileniami lub cyklami księżycowymi w kalendarzu liczącym 260 dni. Na przykład wiele budowli ustawiono w sposób, który odpowiada wschodom słońca 11 lutego i 29 października, a daty te są oddzielone od siebie właśnie o 260 dni.

Odkrycia te stanowią pierwszy wyraźny dowód na to, że Majowie posiadali zaawansowaną wiedzę astronomiczną, sięgającą co najmniej 1100 r. p.n.e. Jest to również najwcześniejszy znany dowód na używanie przez te cywilizacje 260-dniowego kalendarza. Taki sposób liczenia czasu jest unikalny dla kultur Mezoameryki. Do tej pory najstarszy dowód na korzystanie przez te kultury z 260-dniowego kalendarza odkryto na malowidle na kawałku muru w Gwatemali. Według badań powstał on około 200-300 roku p.n.e.

Tajemniczy system

Badacze nie wiedzą, dlaczego ówcześni ludzie używali takiej liczby dni w swoim kalendarzu. Istnieje wiele niepotwierdzonych teorii: niektórzy dopatrują się jakiegoś tajemniczego znaczenia numerologicznego. Inni twierdzą, że system pomagał w planowaniu zasiewów i zbiorów. Są też hipotezy, które nawiązują do ludzkiego okresu ciąży, ponieważ 260 dni to prawie 9 miesięcy.

„Dla kultur mezoamerykańskich szczególnie ważne były liczby 20 i 13, związane z częściami ludzkiego ciała, konkretnymi bóstwami i poziomami kosmicznymi. Chociaż nasze dane nie są wystarczające do rozstrzygnięcia pochodzenia 260-dniowego kalendarza, prowadzą nas one do faworyzowania dwóch alternatywnych teorii, z których każda łączy numerologię i harmonogram rytuałów” - piszą autorzy badania w swoim artykule.

Oba scenariusze dotyczą rolnictwa i pór roku. Każdy wymagały zaawansowanej wiedzy o cyklach Układu Słonecznego. Warto zauważyć, że większość analizowanych struktur jest związana z datami w lutym i marcu, czyli porą suchą. To okres, w którym rolnicy nie musieli pracować na polach uprawnych i mieli czas na branie udziału w naprawach oraz budowie nowych struktur, także ceremonialnych. Mogli też wtedy uczestniczyć w zbiorowych rytuałach.

Naukowcy sugerują, że powstanie 260-dniowego kalendarza ma jakiś związek z pojawieniem się rolnictwa i rosnącą świadomością społeczną kultur Mezoameryki.
 

Źródło: ScienceNews.org, fot. college.library, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons