Analiza genetyczna czaszki kobiety sprzed 14 tys. lat znalezionej w południowo-zachodnich Chinach wskazuje, że była ona spokrewniona ze starożytną populacją, która migrowała do Ameryki Północnej z Azji Wschodniej. Nowe dane sugerują, że kobieta ta należała do grupy powiązanej genetyczne ze wschodnioazjatyckimi przodkami rdzennych Amerykanów.
Naukowcom z Chińskiej Akademii Nauk udało się zsekwencjonować genom starożytnych ludzkich szczątków znalezionych w jednej z jaskiń w prowincji Junnan w południowo-zachodnich Chinach. Dane opublikowane w czasopiśmie Current Biology (DOI: 10.1016/j.cub.2022.06.016) sugerują, że tajemniczy hominin należał do wymarłej gałęzi współczesnych ludzi, która mogła dać początek rdzennym Amerykanom.
Czaszkę znaleziono wśród innych licznych kości w jaskini Maludong (Jaskinia Jelenia Szlachetnego). Pierwsze wykopaliska odbyły się tam w 1989 roku i były odpowiedzią na znalezienie 10 lat wcześniej w jaskini w rejonie Kuangsi fragmentów kości należących do nieznanego rodzaju Homo. Aby lepiej ocenić słabo udokumentowane znaleziska w 2008 roku rozpoczęto kolejne badania odkrytych szczątków. Okazało się, że noszą cechy zarówno archaiczne, jak i te charakterystyczne dla współczesnego człowieka.
Datowanie wskazało, że liczne szczątki z Jaskini Jelenia Szlachetnego, w tym czaszka kobiety nazwanej Mengzi Reno, liczą sobie koło 14 tys. lat. Badacze nie byli pewni, do kogo należą kości. Być może, podobnie jak inne starożytne populacje, chociażby Homo floresiensis, właściciele kości znalezionych w jaskini byli przodkami ludzi, którzy żyli na południowym wschodzie Azji. A może stanowili hybrydową mieszankę znacznie starszych gatunków ludzi i nowszej populacji. Możliwe też, że kilka cech przodków po prostu pozostało w ich genach, pomimo tysięcy lat ewolucji.
Aby dokładnie określić, gdzie Mengzi Ren znajduje się w naszym rozległym drzewie genealogicznym, naukowcy w 2018 roku zsekwencjonowali DNA z czaszki. To wskazało, że kobieta należała do gatunku Homo sapiens. Zespół zsekwencjonował ułamek całego genomu, zaledwie 100 milionów par zasad DNA, ale to wystarczyło do ustalenia tożsamości gatunkowej osobnika. - To był naprawdę ekscytujący moment. W takiej próbce trudno znaleźć starożytne DNA. Po trzech latach prób wyodrębnienia DNA z około 100 miejsc na czaszce znaleźliśmy starożytne DNA, które mogliśmy zsekwencjonować - mówi Bing Su, archeolog z Chińskiej Akademii Nauk.
- Technika umożliwiająca odczytanie starożytnego DNA to naprawdę potężne narzędzie – podkreśla Su. - Mówi nam całkiem definitywnie, że ludzie z Jaskini Jelenia Szlachetnego byli współczesnymi ludźmi, a nie archaicznymi gatunkami, takimi jak neandertalczycy czy denisowianie, pomimo ich niezwykłych cech morfologicznych – dodaje.
Następnie badacze porównali genom tych skamieniałości z genomem ludzi z całego świata. To ujawniło podobieństwa genetyczne z dzisiejszymi populacjami z Azji Wschodniej, Półwyspu Indochińskiego i wysp Azji Południowo-Wschodniej, a także z rdzennymi Amerykanami. To sugeruje, że Mengzi Ren była spokrewniona ze starożytnymi populacjami z Azji Wschodniej, które były przodkami rdzennych Amerykanów.
Jednak to, że korzenie rdzennych Amerykanów sięgają Azji Wschodniej, zostało już wcześniej wywnioskowane. - Po raz pierwszy przeprowadziliśmy sekwencjonowanie starożytnego genomu wschodnioazjatyckiego z czasów, gdy ludzie migrowali do Ameryki, pomagając potwierdzić wschodnioazjatyckie pochodzenie rdzennych Amerykanów – mówi Su.
W połączeniu z wcześniejszymi danymi badawczymi, odkrycie to doprowadziło zespół do wniosku, że niektórzy mieszkańcy Azji Południowo-Wschodniej podróżowali na północ wzdłuż linii brzegowej dzisiejszych wschodnich Chin przez Japonię i dotarli do Syberii dziesiątki tysięcy lat temu. Następnie przekroczyli Cieśninę Beringa między kontynentami Azji i Ameryki Północnej i stali się pierwszymi ludźmi, którzy przybyli do Nowego Świata.
Odkrycie pokazuje również, że w późnym plejstocenie homininy żyjące w Azji Południowo-Wschodniej cechowały się bogatą różnorodnością genetyczną i morfologiczną, której stopień jest większy niż na północy Azji w tym samym okresie. Sugeruje to, że ludzie, którzy po raz pierwszy przybyli do Azji Wschodniej początkowo osiedlali się na południu, zanim niektórzy z nich przenieśli się na północ. - To ważny szczegół dla zrozumienie wczesnej migracji ludzi – mówi Su.
Źródło: Cell Press, New Scientist, fot. Xueping Ji
