Mózg psa w XXI wieku stał się obiektem wielu analiz oraz badań naukowych bazujących na neuroobrazowaniu. Naukowcy przede wszystkim zwracają uwagę na aktywność kory mózgowej zwierzęcia oraz na zmiany, do których doszło na etapie ewolucji. Najnowsze badania dowodzą, że czworonogi są w stanie rozróżnić języki, którymi posługują się ludzie.
Współcześnie psy uchodzą za wiernych przyjaciół człowieka, a także traktowane są jako pełnoprawni członkowie rodziny, a nawet jako dzieci. Właściciele wyprawiają czworonogom urodziny, zabierają na wspólne wakacje, kupują im zabawki, urządzają oddzielne kąciki w domu, ubierają, dbają o ich wygląd. W ciągu ostatnich lat popularnością cieszą się zwłaszcza zabiegi pielęgnacyjne, wizyty u psiego fryzjera oraz zakupy specjalistycznych sprzętów groomerskich i kosmetyków. Odmienne podejście do zwierząt prezentują jednak naukowcy.
Badacze nie są zainteresowani rozwojem relacji człowiek-pies ani antropomorficznym postrzeganiem zwierzęcia. Przedmiotem wielu badań jest przede wszystkim psi mózg oraz jego aktywność. Pod uwagę brane są obszary aktywności poszczególnych półkul mózgowych, reakcje na różnorodne bodźce, sposoby zwierzęcej komunikacji oraz poziom ich inteligencji. Mózg zwierzęcia na wielu płaszczyznach porównywany jest również do mózgu dorosłego człowieka.
Naukowcy z Meksyku oraz z Węgier przeprowadzili badania naukowe, podczas których analizowali aktywację obszarów zwierzęcych mózgów. Psom przedstawione zostały różne rodzaje filmów, skupiające się na jednym obiekcie: przedstawiające pysk psa, tył głowy psa, twarz człowieka i tył głowy człowieka. Wyniki badań pokazały, że mózg psa reaguje jedynie na widok pyska innego zwierzęcia. W przypadku przedstawiania obrazów ludzkiej twarzy i głowy żadna z części mózgu nie wykazała znaczącej aktywności.
Badania wskazują zatem, że psi mózg nie jest w stanie odkodować obrazu ludzkiej głowy – tym bardziej nie jest w stanie rozpoznać różnicy w rysach twarzy. W takim razie, w jaki sposób zwierzę rozróżnia poszczególne osoby? Za pomocą zmysłu węchu.
Człowiek doprowadził do domestykacji psa, czyli do jego udomowienia, już za czasów prehistorycznych. Początkowo tzw. prapsy konkurowały z ludźmi o pożywienie i terytorium. Dopiero z czasem człowiek i zwierzę rozpoczęli współpracę – pies odgrywał rolę stróża w zamian za wyżywienie. Na drodze ewolucji prapsy wykształciły więc zdolność do rozpoznawania człowieka za pomocą zmysłu węchu – dzięki temu łatwiej im było przetrwać.
Obok węchu również słuch pozwala zwierzęciu na szybkie rozpoznanie np. swojego właściciela. Naukowcy są jednak pewni, że pies nie rozpozna samej twarzy człowieka – inaczej podczas przeprowadzanych eksperymentów neuroobrazowania byłaby widoczna aktywność którejś części mózgu.
Naukowcy z Węgier postanowili również przeprowadzić badanie, które potwierdziłoby istniejącą hipotezę mówiącą o tym, że psy potrafią rozróżniać poszczególne języki. Po raz kolejny przeprowadzono eksperyment naukowy oparty na obrazowaniu zwierzęcego mózgu.
W badaniu wzięło udział osiemnaście czworonogów, których właściciele komunikowali się jedynie w jednym języku: hiszpańskim lub węgierskim. Grupie psów naukowcy czytali fragmenty „Małego księcia” autorstwa Antoine’a Saint-Exupery’ego zarówno w języku węgierskim, jak i w hiszpańskim.
Obraz rezonansu magnetycznego wykazał, że w zwierzęcej korze mózgowej zachodziły odmienne reakcje, uzależnione od rodzaju języka, w którym prezentowany był dany fragment książki. Badacze doszli również do wniosku, że im starszy jest pies, tym łatwiej rozróżnia on prezentowane języki, ponieważ przez cały okres swojego życia przyswaja on dialekt, którym posługuje się jego właściciel.
Jest to pierwszy światowy eksperyment, który wykazał, że nie tylko mózg człowieka jest w stanie rozróżnić dwa języki. Zdaniem jego współautora konieczne są jednak dalsze badania neuroteologiczne, które wskażą, czy ta umiejętność wynika ze zmian w mózgu, do których doszło w wyniku ewolucji oraz czy inne gatunki zwierząt również mają zdolność do rozróżniania języków.
