Ludzie w różny sposób zareagowali na pandemię koronawirusa, w zależności od ich typu osobowości. Jak sugerują nowe badania, niektóre osoby posiadające „mroczniejsze” cechy osobowości, mogły się nawet cieszyć z zaistniałej sytuacji.
Nie wszyscy zareagowaliśmy na skutki pandemii w ten sam sposób. Opublikowane niedawno wyniki badań naukowców z University of Mississippi wskazują, że istnieją wyraźne różnice w sposobie, w jaki ludzie o „mrocznych” cechach osobowości przyjęły pojawienie się pandemii. Rezultaty badań ukazały się na łamach pisma „Personal and Individual Differences”.
Istnieją pewne niepożądane społecznie cechy osobowości. W psychologii określane są mianem „ciemnych” lub „mrocznych” ze względu na ich szkodliwość społeczną. Mowa tu o makiawelizmie, narcyzmie i skłonnościach psychopatycznych. Ten zestaw trzech cech nazywany jest „ciemną triadą”. Niektórzy naukowcy do istotnych społecznie mrocznych cech dodają też sadyzm. Wówczas mowa o „ciemnej tetradzie” czy „ciemnej czwórce”.
Osoby wykazujące wysoki poziom tych cech osobowości częściej popełniają przestępstwa, są przyczyną problemów dla organizacji, w których działają, zwłaszcza, jeśli zajmują wysokie stanowiska. Mają przedmiotowy stosunek do innych i tendencje do manipulacji. Cechuje ich też brak empatii, bezduszność i egoizm.
Naukowcy z University of Mississippi zaobserwowali, analizując 402 osoby z USA w wieku od 18 do 78 lat, że istnieją pewne subtelne, ale zauważalne różnice w reakcji na pandemię. Związane są ze wspomnianymi cechami osobowości. - Nasze odkrycia wskazują, że na początkowych etapach pandemii w Stanach Zjednoczonych, „ciemne” osobowości w różny sposób uzależniały reakcje poznawcze i emocjonalne na pandemię - piszą autorzy publikacji.
Rekrutacja uczestników do badań odbyła się online. Naukowcy prosili ochotników, by wypełnili kwestionariusze dotyczące ich uczuć, myśli i zachowań podczas pandemii - a ich „ciemne” cechy osobowości zostały uszeregowane za pomocą testu określanego „parszywą dwunastką” (z j. Ang. Dirty dozen) oraz Assessment of Sadistic Personality. Ten pierwszy to, jak sama nazwa wskazuje, 12 pytań, za pomocą których badacze określają poziom czy siłę niepożądanych cech u danej osoby. Drugi określa poziom sadystycznych cech.
Rezultaty badań wykazały, że ludzie o cechach narcystycznych i makiawelicznych zmagali się emocjonalnie z ograniczeniami społecznymi, które nastąpiły wraz z pandemią. Ale osoby z sadystycznymi cechami zgłaszały pozytywny wpływ pandemii na ich samopoczucie. - Być może osoby te czerpią przyjemność z wydarzeń, które są ogólnie postrzegane jako mające negatywny wpływ na społeczeństwo - wskazali autorzy.
Oprócz reakcji emocjonalnych naukowcy przyjrzeli się też, jak różne typy osobowości zmieniły swoje zachowania w odpowiedzi na pandemię. Osoby z cechami narcystycznymi lub psychopatycznymi rzadziej chociażby odkażały często używane przedmioty lub powierzchnie. Im wyższy wynik w testach pod względem narcyzmu i zachowań psychopatycznych, tym bardziej zmniejszało się dbanie o higienę i zachowanie czystości.
Podczas gdy osoby z cechami makiawelicznymi najbardziej obawiały się zarażenia COVID-19, to osoby z cechami narcystycznymi zgłaszały, że często pomagały innym ludziom dotkniętym pandemią. Może to brzmieć sprzecznie z intuicją, ale naukowcy twierdzą, że jest to poparte wcześniejszymi badaniami, które wykazały, że osoby narcystyczne mogą brać udział w zachowaniach prospołecznych, aby uzyskać aprobatę innych.
Naukowcy sugerują, że sposób, w jaki osoby o cechach z „ciemnej tetrady” reaguje na kryzysy, może mieć coś wspólnego z tym, jak ważna jest stabilność społeczna dla tych osób. Narcyzi opierają się na społecznej informacji zwrotnej, aby wspierać swój własny wizerunek, a osoby z cechami makiawelicznymi są znane z wykorzystywania innych w systemie społecznym do osiągania własnych celów.
Fakt, że osoby z tymi dwoma cechami osobowości najprawdopodobniej postrzegają pandemię jako sytuację zagrożenia i doświadczają z tego powodu negatywnych emocji, wskazuje na to, że „osoby te polegają na stabilnych strukturach społecznych, aby osiągnąć swoje cele i reagują negatywnie na postrzeganą niestabilność społeczną. Osoby o bardziej aspołecznych cechach (psychopatia i sadyzm) nie czuły się tak zagrożone przez pandemię” - napisali badacze.
Wiedza o tym, jak typy osobowości mogą reagować na konflikty społeczne, ma kluczowe znaczenie – wskazują autorzy badań. - Wyniki tego badania stanowią ważne uzupełnienie naszego zrozumienia funkcjonowania „ciemnych” cech osobowości w niepewnych czasach oraz naszego ogólnego zrozumienia doświadczeń psychologicznych ludzi przeżywających globalną pandemię – ocenili autorzy.
Badanie to ma pewne ograniczenia. Przede wszystkim było przeprowadzone na dość małej grupie ochotników. Do tego polegało na samoocenie uczestników badań. Nie można też powiedzieć, że osoby biorące udział w badaniu były klinicznymi narcyzami lub sadystami - po prostu wyrażali swoje niektóre cechy. Mimo to analizy wskazują na interesujące różnice w sposobie reakcji na wstrząs społeczny na dużą skalę, taki jak przeżywamy obecnie.
Źródło: Science Alert, fot. Pixabay
