Najstarszy nienaruszony wrak statku leży na dnie Morza Czarnego u wybrzeży Bułgarii. 23-metrowy statek był greckim statkiem handlowym i zatonął 2400 lat temu.
Wrak statku przypomina konstrukcje wcześniej widziane jedynie na starożytnej ceramice. Został znaleziony pod koniec 2017 roku na głębokości ponad dwóch kilometrów przez międzynarodową grupę archeologów skupioną w Black Sea Maritime Archaeology Project. To jeden z 67 wraków odkrytych w ramach projektu. Naukowcy przez trzy lata zmapowali około 2 tys. kilometrów kwadratowych dna Morza Czarnego.
Naukowcy pozyskali niewielki fragment statku do analiz radiowęglowych, by ustalić jego wiek. Badanie pokazało, że wrak pochodzi z około 400 roku p.n.e. Zachwyceni naukowcy okrzyknęli znalezisko najstarszym na świecie, nietkniętym wrakiem statku.
Statek jest w bardzo dobrym stanie, zważając na jego wiek. To dlatego, że na głębokości, na której spoczął, woda jest niemal pozbawiona tlenu, co stwarza doskonałe warunki do konserwacji obiektów wykonanych z materiałów organicznych.
- Statek, który przetrwał nietknięty, ze świata z okresu klasycznego, jest czymś, w co nigdy bym nie uwierzył – powiedział Jon Adams, archeolog z University of Southampton kierujący pracami Black Sea Maritime Archaeology Project. - To zmieni nasze rozumienie o budowie statków i o żeglarstwie w starożytnym świecie – dodał.
Wrak ma około 23 metrów długości i leży na boku. Na zdjęciach wyraźnie widoczny jest maszt i dziób statku. Wyraźnie widoczne są też wiosła, ławki wioślarskie i ster. Uczeni przyznali, że być może nawet zawartość ładowni mogła przetrwać w dobrym stanie, choć nie wiadomo, co tam może się znajdować. Ocenili również, że taki statek mógł mieć załogę liczącą 15-25 osób, których szczątki mogą znajdować się w osadach na dnie. Zatonął prawdopodobnie podczas sztormu.
- To jak inny świat - powiedziała biorąca udział w ekspedycji Helen Farr. – Kiedy zdalnie sterowany pojazd opadał w dół i przez kolumnę wody zobaczyliśmy na dnie ten statek oświetlony przez nasz pojazd, tak doskonale zachowany, poczułam się, jakbym cofnęła się w czasie. Wrak jest nienaruszony i jest bezpieczny – dodała.
Badacze sądzą, że wrak niegdyś mógł wyglądać bardzo podobnie do przedstawionego statku na tzw. Wazie Syren, naczyniu ceramicznym pochodzącym z tego samego okresu. Na ceramice, która znajduje się w zbiorach British Museum, przedstawiony jest Odyseusz przywiązany do masztu, co miało go ochronić przed zgubnym wpływem śpiewu mitycznych syren, które wabiły żeglarzy na skały.
Znaleziony wrak nie jest najstarszy na świecie, ale jest doskonale zachowany i nietknięty przez poszukiwaczy skarbów. W latach 70. minionego wieku w Morzu Egejskim znaleziono pozostałości statku sprzed około 4,2 tysiąca lat.
Źródło: BBC, Live Science, fot. Black Sea Maritime Archaeology Project/EEF Expeditions
