Każdy z nas chce żyć dłużej, a najprostszym sposobem, według naukowców, jest utrzymywanie odpowiedniej diety i stylu życia. Nowe badanie wykazało, że zmiana nawyków żywieniowych może wydłużyć oczekiwaną długość życia nawet o 10 lat.
Często można usłyszeć, że kluczem do zdrowego i długiego życia jest aktywność fizyczna czy unikanie palenia papierosów i spożywania alkoholu. Bardzo ważnym czynnikiem jest także odpowiednia dieta. Nowe badanie wykazało, że zdrowsze odżywianie może znacznie wydłużyć oczekiwaną długość życia. Zmiana diety z typowej diety zachodniej na dietę zwierającą więcej roślin strączkowych, produktów pełnoziarnistych i orzechów oraz mniej czerwonego i przetworzonego mięsa, może wydłużyć nasze życie nawet o dekadę, choć w przypadku osób starszych przewidywany wzrost średniej długości życia w wyniku zmian w diecie byłby mniejszy, ale nadal znaczny.
Żywność ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia. Szacuje się, że na całym świecie czynniki ryzyka związane z dietą prowadzą do 11 milinów zgonów rocznie. Badania naukowców kierowanych przez Larsa Fadnesa z Uniwersytetu w Bergen w Norwegii opublikowano w „PLOS Medicine” (DOI: 10.1371/journal.pmed.1003889).
W swoich badaniach naukowcy wykorzystali istniejące metaanalizy dotyczące diety oraz długowieczności. Skorzystali też z danych Global Burden of Diseases, które zawiera podsumowanie stanu zdrowia populacji z wielu krajów, aby zbudować model, który umożliwia natychmiastowe oszacowanie wpływu szeregu zmian żywieniowych na długość życia.
Dzięki temu uczeni byli w stanie stworzyć optymalną dietę dla długowieczności. Dietę tę porównali z typową dietą zachodnią, która zawiera głównie duże ilości przetworzonej żywności, czerwone mięso, wysokotłuszczowe produkty mleczne, żywność o wysokiej zawartości cukru oraz żywność paczkowaną. Dietę zachodnią charakteryzuje też niskie spożycie owoców i warzyw.
Według ich badań, optymalna dieta zawiera więcej roślin strączkowych (fasoli, grochu i soczewicy), produktów pełnoziarnistych (owies, jęczmień i brązowy ryż) i orzechów, a mniej czerwonego i przetworzonego mięsa.
Opracowany model naukowcy udostępnili publicznie jako narzędzie on-line o nazwie kalkulator Food4HealthyLife (https://food4healthylife.org/).
Naukowcy odkryli, że utrzymywanie optymalnej diety od 20 roku życia wydłużyłoby o ponad dekadę średnią długość życia kobiet i mężczyzn. Odkryli również, że przejście z diety zachodniej na opracowaną przez nich dietę w wieku 60 lat wydłużyłoby oczekiwaną długość życia o osiem lat. W przypadku 80-latków oczekiwana długość życia mogłaby wzrosnąć o prawie trzy i pół roku.
Biorąc pod uwagę, że nie zawsze możliwa jest całkowita zmiana diety, naukowcy obliczyli również, co by się stało, gdyby ludzie zmienili dietę zachodnią na dietę, która była w połowie drogi między dietą optymalną a typową dietą zachodnią.
Odkryli, że nawet tego rodzaju dieta (uczeni nazwali ją „dietą zorientowaną na wykonalność”) może wydłużyć oczekiwaną długość życia 20-latków o nieco ponad sześć lat w przypadku kobiet i nieco ponad siedem lat w przypadku mężczyzn.
Wyniki te pokazują, że wprowadzanie długoterminowych zmian w diecie w każdym wieku może przynieść znaczne korzyści w zakresie oczekiwanej długości życia. Ale zyski są największe, jeśli zmiany te zaczną się we wcześniejszym okresie życia.
Badanie to ma pewnie ograniczenia. Nie uwzględniono w nim chociażby przeszłego złego stanu zdrowia, który może mieć wpływ na oczekiwaną długość życia. Oznacza to, że korzyści płynące z diety dla oczekiwanej długości życia odzwierciedlają tylko średnią i mogą być różne dla każdej osoby w zależności od wielu innych czynników, takich jak bieżące problemy zdrowotne, genetyka i styl życia.
Ale dowody, którym przyjrzeli się naukowcy, były nadal solidne i pochodziły z wielu badań na ten temat. Odkrycia te są również zgodne z poprzednimi badaniami, które wykazały, że długoterminowa poprawa diety i stylu życia może przynieść znaczące korzyści zdrowotne – w tym długowieczność.
Nie są jeszcze do końca jasne wszystkie mechanizmy, które wpływają poprzez dietę na długość życia. Ale optymalna dieta, którą naukowcy opracowali w tym badaniu, obejmuje wiele pokarmów bogatych w przeciwutleniacze. Niektóre badania na ludzkich komórkach sugerują, że substancje te mogą spowalniać lub zapobiegać uszkodzeniom komórek, które są jedną z przyczyn starzenia. Wiele produktów spożywczych uwzględnionych w tym badaniu ma również właściwości przeciwzapalne, co także może opóźnić proces starzenia.
- Szacowane wydłużenie życia wynika głównie ze zmniejszenia ryzyka rozwoju chorób serca, cukrzycy i chorób nowotworowych – mówi Fadnes. - Zrozumienie względnego potencjału zdrowotnego różnych typów żywności może umożliwić ludziom osiągnięcie realnych i znaczących korzyści zdrowotnych. Kalkulator Food4HealthyLife może być przydatnym narzędziem dla klinicystów, decydentów i laików, aby zrozumieć wpływ decyzji żywieniowych na zdrowie – dodaje.
Źródło: Public Library of Science, The Conversation
