W poniższym artykule znajdziesz odpowiedzi na pytanie dotyczące tego, czym są choroby przewlekłe oraz jaka jest lista chorób przewlekłych.
Co to są choroby przewlekłe?
Choroby przewlekłe (chroniczne) definiuje się jako te, których przebieg trwa przynajmniej rok, nie jest to jednak warunek we wszystkich przypadkach. W przeciwieństwie do stanów ostrych (nagłych), ten typ chorób charakteryzuje się długim przebiegiem i nawracającymi objawami. Często choroba rozwija się latami i może nieść ze sobą poważne skutki na resztę życia. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization) z 2020 roku, choroby chroniczne są przyczyną 70 proc. zgonów na całym świecie, dlatego nie wolno ich bagatelizować.
Jakie czynniki wpływają na ryzyko zachorowania na chorobę przewlekłą?
We współczesnym świecie napotykamy wiele czynników, które mogą negatywnie wpływać na nasze zdrowie. Na niektóre z nich mamy wpływ – możemy zdrowiej się odżywiać, uprawiać sport, unikać palenia tytoniu i spożywania alkoholu. Istnieją również takie, na które nie mamy wpływu. Należą do nich niektóre czynniki środowiskowe, takie jak zanieczyszczenie powietrza. Poniżej wymieniamy najczęstsze przyczyny rozwijania się chorób przewlekłych.
Należą do nich:
- palenie wyrobów tytoniowych,
- nadużywanie alkoholu,
- złe odżywianie (dieta uboga w warzywa i owoce, a bogata w tłuszcze nienasycone i sód) lub niedożywienie (niedobór podstawowych składników odżywczych),
- zbyt mała aktywność fizyczna lub jej brak,
- czynniki genetyczne, czyli przekazane nam od rodziców,
- czynniki środowiskowe, np., zanieczyszczenie powietrza, wody lub pożywienia,
- stres.
Rodzaje i klasyfikacja chorób przewlekłych
Lista chorób przewlekłych jest długa, dlatego aby ułatwić ich diagnostykę, posługujemy się klasyfikacją na poszczególne grupy chorób. Zaliczane są do niej przede wszystkim:
- Choroby układu krążenia, np. choroba wieńcowa przewlekła, zaburzenia rytmu serca i przewodzenia, przewlekła niewydolność serca, miażdżyca, nadciśnienie,
- Choroby układu oddechowego, np. astma, przewlekła niewydolność płucna, przewlekła obturacyjna choroba płuc,
- Nowotwory,
- Choroby autoimmunologiczne, np. alergie, alergie atopowe,
- Choroby metaboliczne, np. osteoporoza, otyłość,
- Choroby układu wewnątrzwydzielniczego, np. cukrzyca,
- Choroby układu moczowego, np. przewlekła choroba nerek,
- Choroby układu pokarmowego, np. przewlekłe zapalenie trzustki,
- Choroby układu nerwowego, np. choroba Alzheimera, epilepsja (padaczka),
- Choroby przenoszone przez patogeny, np. AIDS (zespół nabytego niedoboru odporności),
- Choroby psychiczne, np. depresja.
Najczęstsze choroby przewlekłe u dorosłych
Klasyfikacja chorób przewlekłych pozwala lekarzom ułatwić diagnostykę, jednak niektóre grupy chorób pojawiają w populacji się o wiele częściej niż inne. Do wykazu najczęstszych chorób przewlekłych, które spotykamy w krajach rozwiniętych, jak i tych rozwijających się, należą:
Cukrzyca
Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych, którym towarzyszy hiperglikemia, czyli zbyt wysokie stężenie cukru we krwi – o wartości powyżej 160mg/dl. Wynika ona z problemów z wydzielaniem insuliny lub defektu w budowie jej cząsteczki. Według aktualnie obowiązującej klasyfikacji WHO, wyróżniamy dwa główne typy cukrzycy:
- Cukrzycę typu 1, która ma podłoże autoimmunologiczne i najczęściej pojawia się w wieku dziecięcym lub młodzieńczym,
- Cukrzycę typu 2, której przyczyną są czynniki środowiskowe lub genetyczne.
Miażdżyca
Miażdżyca to przewlekła choroba tętnic, charakteryzująca się zmianami w ścianie naczyń tętniczych. Może być wywołana wieloma czynnikami, w tym genetycznymi i środowiskowymi. Objawy tej choroby pojawiają się najczęściej między 50. a 60. rokiem życia.
Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze to trwałe podwyższenie ciśnienia tętniczego, które może mieć swoje podłoże w genetyce, jak również w czynnikach środowiskowych. Mała aktywność fizyczna, nadmierne spożywanie soli, stres psychiczny lub otyłość to tylko niektóre z czynników, które mają wpływ na podwyższenie ryzyka zachorowania na nadciśnienie tętnicze.
Otyłość
Otyłością nazywamy chorobę przewlekłą, przy której wskaźnik BMI (Body Mass Index) jest wyższy niż 30. Według raportu WHO, ponad 4 miliony osób rocznie umiera z powodu otyłości, a choroba dotyka nie tylko dorosłych, ale coraz częściej również dzieci. Wiele czynników może mieć wpływ na rozwinięcie tej choroby, a sama otyłość jest również czynnikiem ryzyka, który może doprowadzić do rozwinięcia się kolejnych chorób przewlekłych.
POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc)
Przewlekła obturacyjna choroba płuc, w skrócie POChP, charakteryzuje się rozwijającym się, trwałym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Największym czynnikiem ryzyka, będącym przyczyną w nawet 80 proc. przypadków, jest palenie tytoniu. Niestety, w najbliższych latach przewidywane jest zwiększenie zachorowalności i umieralności na POChP, ponieważ coraz więcej osób regularnie pali papierosy, co zwiększa również liczbę biernych palaczy.
Nowotwory
Nowotwór to zaburzenie genetyczne spowodowane przez mutacje w DNA, które mogą być nabyte spontaniczne lub poprzez czynniki środowiskowe. Jest to jedna z najbardziej zagrażających ludzkości chorób cywilizacyjnych. Ryzyko zachorowania na nowotwór zwiększa wiele różnych czynników, między innymi palenie papierosów, ale również wiek, dziedziczenie genetyczne lub toksyczne związki, z którymi możemy mieć styczność.
Najczęstsze choroby przewlekłe u dzieci
Nawet pomimo młodego wieku, dzieci narażone są na choroby przewlekłe tak samo, jak dorośli. Ich charakterystyka i przebieg może być nieco inny, jednak mogą one mieć poważny wpływ na późniejsze życie. Do wykazu najczęstszych chorób przewlekłych u dzieci zaliczamy:
- alergię,
- astmę,
- otyłość,
- cukrzycę,
- depresję,
- nowotwory.
Z definicji chorób przewlekłych wynika, że jest to grupa bardzo uciążliwych i obciążających fizycznie i psychicznie chorób, dlatego nie powinno się bagatelizować wymienionych powyżej czynników ryzyka. Warto również regularnie się badać i poszerzać swoją wiedzę na temat zdrowia i prewencji rozwijania się chorób chronicznych.
Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko zachorowania na taką chorobę, powinieneś zadbać o swoje zdrowie – nie palić papierosów, włączyć do diety warzywa i owoce, oraz regularnie uprawiać aktywność fizyczną. Są to czynniki, które realnie mogą wpłynąć na stan organizmu i nie tylko uchronić nas przed chorobami przewlekłymi, ale również zwiększyć naszą odporność na co dzień. Ważne jest również edukowanie dzieci na ten temat i pilnowanie, aby otrzymywały z diety mikro- i makroelementy, potrzebne im do rozwoju.
Źródło: Zdrowy-styl-zycia.pl