Izraelscy archeolodzy odkryli pozostałości dużego miasta sprzed około pięciu tysięcy lat. Prace wykopaliskowe na stanowisku En Esur odsłoniły też ruiny mniejszej, starszej osady, liczącej około siedem tys. lat. Badacze twierdzą, że miasto mogło zamieszkiwać nawet sześć tys. osób i nazywają je „Nowym Jorkiem wczesnej epoki brązu”.
Stanowisko archeologiczne En Esur położone jest około 57 kilometrów na północ od Tel Awiwu. Na ruiny natknęli się w 2017 roku robotnicy w ramach przygotowań do budowy nowej drogi. Zaalarmowani archeolodzy rozpoczęli na miejscu wykopaliska, podczas których odkryli duże, starożytne miasto otoczone murem fortyfikacyjnym.
Jak poinformował Urząd Starożytności Izraela (Israel's Antiquities Authority – IAA), projekt miasta – części mieszkalnych i publicznych, ulic i alejek – wskazuje na zorganizowane społeczeństwo i hierarchię społeczną. Miasto zajmowało obszar ponad 65 hektarów i u szczytu rozwoju mogło zamieszkiwać je nawet pięć tysięcy ludzi.
Prace zespołu archeologów ujawniły także obecność znacznie starszych ruin liczących sobie około siedem tys. lat. To sugeruje, że pradawne miasto zostało zbudowane na jeszcze starszej osadzie.
W pozostałościach budowli archeolodzy odkryli także setki fragmentów ceramiki, krzemiennych narzędzi i kamiennych naczyń. Odkopano także ruiny dużej świątyni, gdzie znaleziono dziesiątki spalonych kości zwierząt oraz figurki, w tym figurkę ludzkiej głowy. Na dziedzińcu świątyni badacze natknęli się na ogromną, kamienną misę, która służyła najprawdopodobniej do rytuałów religijnych.
„To ogromne miasto – megalopolis w stosunku do wczesnej epoki brązu, w którym tysiące mieszkańców, utrzymujących się z rolnictwa, żyło i handlowało z różnymi regionami, a nawet różnymi królestwami w okolicy” – napisał w oświadczeniu Urząd Starożytności Izraela.
Biorąc pod uwagę wiek miasta w połączeniu z jego wielkością i poziomem zaawansowania, naukowcy twierdzą, że to odkrycie jest dość niezwykłe. „Nie ma wątpliwości, że to odkrycie radykalnie zmienia nasze wyobrażenia o tym okresie w historii, kiedy dopiero rozpoczęła się urbanizacja na terytorium współczesnego Izraela. To ekscytujący okres w historii Izraela – ówczesnego Kanaanu – kiedy styl życia ludności zaczyna się radykalnie zmieniać” – napisali w komunikacie przedstawiciele IAA.
„Resztki budynków mieszkalnych, różnorodnych obiektów i budynków użyteczności publicznej, wskazują na zorganizowane społeczeństwo i istniejącą w tym czasie hierarchię społeczną. Takie miasto nie mogłoby się rozwijać spontanicznie, bez przewodniej ręki i kierownictwa administracyjnego. Imponujące planowanie, sprowadzone z Egiptu narzędzia i odciski pieczęci znalezione na miejscu wykopalisk potwierdzają, że tak jest” – stwierdzili badacze.
Źródło: Live Science, fot. IAA