Antybiotyki pomagają nam zwalczać groźne infekcje i często są jedynym ratunkiem dla chorego, jednak według naukowców z Broad Institute, mogą również zmniejszać zdolność komórek odpornościowych do niszczenia bakterii w organizmie.
Nowe badania naukowców z Broad Institute (Eli and Edythe L. Broad Institute of MIT and Harvard), opublikowane na łamach Cell Host & Microbe, mogą zmienić sposób, w jaki używamy antybiotyki. Dostarczają też pewnych wskazówek, jak radzić sobie z podwyższoną odpornością na antybiotyki niektórych bakterii.
Antybiotyki mogą czasami zabijać „dobre” bakterie podczas walki z infekcją. To wcześniej niezbadany efekt uboczny. – Antybiotyki oddziałują z komórkami, szczególnie z komórkami odpornościowymi, w sposób, jakiego się nie spodziewaliśmy – przyznał Jason Yang z Broad Institute. – Ma to ogromne znaczenie, gdy próbujesz przewidzieć, jak lek może działać u różnych ludzi lub w różnych infekcjach – dodał.
Zespół naukowców przeprowadził badania na myszach zakażonych bakteriami E. coli. Gryzoniom podawano popularny antybiotyk o nazwie cyprofloksacyna w dawkach stanowiących odpowiednik do dawek otrzymywanych przez ludzi. Analizując biochemiczne zmiany u zwierząt, naukowcy odkryli zmianę metabolitów – to związki produkowane przez komórki będące produktem przemian chemicznych zachodzących w organizmie. Działały one bezpośrednio na tkankach myszy zwiększając oporność E. coli na cyprofloksacynę.
Co więcej, przez ograniczenie aktywności oddechowej w komórkach odpornościowych myszy, ekspozycja na antybiotyki ograniczyła zdolność układu odpornościowego do walki z bakteriami E. coli. Makrofagi – komórki żerne, które uczestniczą w mechanizmach obronnych organizmu, stawały się mniej skuteczne w zabijaniu bakterii.
– Ogólnie przyjmuje się, że antybiotyki mają znaczący wpływ na komórki bakteryjne, ale wydają się wywoływać również reakcje w komórkach ssaków – powiedział kierujący badaniami James Collins z Broad Institute. – Leki powodują zmiany, które w rzeczywistości są szkodliwe dla wysiłku terapeutycznego. Zmniejszają one wrażliwość bakterii na antybiotyki, a same leki zmniejszają zdolność komórek odpornościowych do prawidłowego funkcjonowania – dodał.
Wszystko to oznacza, że antybiotyki mogą mieć głębszy wpływ na procesy chemiczne zachodzące w komórkach, niż dotychczas sądziliśmy. To z kolei może mieć duży wpływ na skuteczność terapii.
Jednak jeśli badaczom udałoby się zrozumieć, dlaczego tak się dzieje, mogłoby to doprowadzić, do zahamowania rosnącej odporności bakterii na antybiotyki. Pojawia się również kwestia, jak dalece antybiotyki mogą ograniczać możliwości układu immunologicznego. Naukowcy będą teraz prowadzić badania na innych zwierzętach oraz z innymi antybiotykami. Trzeba też ustalić, czy zmiany, które zaobserwowano u myszy, mają też miejsce u ludzi. Do tej pory mamy tylko dane dotyczące jednej infekcji i jednego antybiotyku.
– Musimy przeprowadzić dodatkowe badania na zwierzętach w szerszym zakresie warunków z szerszą gamą antybiotyków i potencjalnie zmierzyć metabolity u pacjentów poddawanych leczeniu – przyznał Collins.
Źródło: Cell Host & Microbe, Science Alert, Broad Institute