Dodano: 09 września 2019r.

Zegar biologiczny można cofnąć? Obiecujące wyniki badań

Wyniki niewielkiego badania klinicznego, w którym wzięło udział zaledwie dziewięć osób, wskazują, że zegar epigenetyczny można odwrócić. Naukowcom udało się cofnąć wiek biologiczny badanych osób aż o 2,5 roku. Wszystko przy pomocy koktajlu trzech leków.

Dłonie starszej osoby

 

Prace kalifornijskich naukowców sugerują, że może być możliwe odwrócenie zegara epigenetycznego organizmu, który mierzy wiek biologiczny danej osoby. Chociaż mamy tendencję do definiowania wieku jako liczby przeżytych lat, to wiek można określić również bardziej precyzyjnie, na podstawie tempa postępowania procesu starzenia.

Zegar epigenetyczny opiera się na epigenomie organizmu, który obejmuje modyfikacje chemiczne, takie jak grupy metylowe, które znakują DNA. Proces metylacji DNA prowadzi do zmian w aktywności niektórych genów bez modyfikacji oryginalnej sekwencji DNA. Wzorce tych znaków zmieniają się w trakcie życia i postępują wraz z wiekiem biologicznym danej osoby, który może być większy lub mniejszy od wieku mierzonego w przeżytych latach. Naukowcy mogą ustalić czyjś wiek biologiczny, mierząc zmiany chemiczne w naszym DNA, które zachodzą z czasem.

 

Badacze już wcześniej stworzyli zegary epigenetyczne – testy biochemiczne pozwalające określić wiek biologiczny danej osoby, wybierając zestawy miejsc metylacji DNA w całym genomie. W opisywanym badaniu, skorzystali właśnie z takich testów, by ustalić wpływ koktajlu leków na proces starzenia się organizmu.

Choć badanie zostało zaprojektowane głównie w celu przetestowania, czy hormon wzrostu może być bezpiecznie stosowany u ludzi do przywracania tkanki grasicy, to wyniki pokazały, że koktajl złożony z trzech popularnych leków - hormonu wzrostu i dwóch leków na cukrzycę – może cofnąć zegar biologiczny średnio o 2,5 roku. Wyniki badań zostały opublikowane w piśmie „Aging Cell”.

Wyniki były zaskoczeniem nawet dla samych autorów badania, ale podkreślili oni, że są to wstępne rezultaty i że trzeba do nich pochodzić z pewną rezerwą, ponieważ badanie było małe i nie obejmowało grupy kontrolnej. - Spodziewałem się spowolnienia zegara biologicznego, ale nie odwrócenia – powiedział genetyk Steve Horvath z University of California w Los Angeles.

Tkanka grasicy, która była oryginalnym celem badania, to gruczoł, który znajduje się w klatce piersiowej. Ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Białe krwinki są wytwarzane w szpiku kostnym, a następnie dojrzewają w grasicy, gdzie stają się wyspecjalizowanymi leukocytami T, które pomagają zwalczać infekcje czy nowotwory. Ale gruczoł zaczyna kurczyć się po okresie dojrzewania i coraz bardziej zapycha się tłuszczem.

Wcześniejsze badania na zwierzętach oraz ludziach wskazywały, że hormon wzrostu stymuluje regenerację grasicy, ale może również promować cukrzycę. Dlatego badanie obok hormonu obejmowało też dwa szeroko stosowane leki przeciwcukrzycowe, dehydroepiandrosteron (DHEA) i metforminę. W badaniach wzięło udział dziewięciu białych mężczyzn w wieku od 51 do 65 lat, którzy przyjmowali koktajl trzech leków przez rok.

Kierujący badaniami immunolog Gregory Fahy zainteresował się grasicą w latach 80. Powodem tego było badanie, w którym naukowcy przeszczepili komórki wydzielające hormon wzrostu szczurom, odmładzając w ten sposób ich układ odpornościowy. Był zaskoczony, że nikt nie podjął się dalszych badań w tym kierunku. Próbował nawet samemu przyjmować hormon wzrostu i DHEA i zaobserwował regenerację własnej grasicy.

W trakcie badania uczestnikom wielokrotnie pobierano krew. Liczba białych krwinek u uczestników zwiększyła się do poziomu widocznego u znacznie młodszych osób. Wykorzystano także obrazowanie grasicy metodą rezonansu magnetycznego (MRI) na początku i na końcu badania. To pokazało, że u siedmiu uczestników nagromadzony tłuszcz został zastąpiony zregenerowaną tkanką grasicy.

Rezultaty skłoniły kierującego badaniem do sprawdzenia również zegara epigenetycznego uczestników. W tym celu skontaktował się z Horvathem, który zastosował cztery różne metody oceny wieku biologicznego. Wszystkie testy wskazały znacznie obniżenie wieku biologicznego u badanych osób. Efekt utrzymywał się u sześciu uczestników, którzy dostarczyli próbkę krwi sześć miesięcy po zakończeniu badania.

 

Źródło: Nature