Dodano: 27 października 2018r.

Wrony brodate potrafią tworzyć skomplikowane narzędzia

Wrony brodate potrafią tworzyć narzędzia poprzez łączenie dwóch lub więcej niezwiązanych ze sobą elementów, które pojedynczo są bezużyteczne. Takie zdolności do tej pory obserwowanej tylko u ludzi i małp.

Wrona brodata

 

Badania opublikowane na łamach „Scientific Reports” zostały przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Maxa Plancka oraz Uniwersytetu w Oksfordzie.

Wrony brodate (Corvus moneduloides) - endemiczny gatunek występujący wyłącznie w Nowej Kaledonii i na Wyspach Lojalności, już nie raz wprowadziły w zdumienie badaczy swoim intelektem. W ubiegłym roku uczeni z University of St. Andrews zauważyli, jak ptaki te wykonują jeden z najbardziej wyrafinowanych projektów narzędzi - patyczki o zgrabnie ukształtowanej haczykowatej końcówce. Narzędzia z gałązek niektórych roślin służyły ptakom do wydłubywania owadów z zakamarków i dziur w pniu drzew.

 

W lipcu tego roku ukazały się badania sugerujące, że ptaki te mają szablony wzorców w swoich umysłach i mogą je wykorzystywać do produkcji narzędzi. Wrony wykorzystując zapamiętane obrazy używanych wcześniej przez siebie narzędzi, były w stanie wytworzyć podobne narzędzia z dostępnych im materiałów.

Badacze od lat stawiają sobie pytanie, jak wiele z tych zdolności wron brodatych jest genetycznie zaprogramowana i jaka część z nich jest zdobywana i przekazywana poprzez uczenie się i zapamiętywanie.

Nowe badania pokazują, że ptaki te mogą tworzyć narzędzia z dających się połączyć części. Łączenie różnych komponentów w nowe, funkcjonalne narzędzia, było do tej pory obserwowane tylko u naczelnych. Antropolodzy uważają, że umiejętność wytwarzania złożonych narzędzi była istotnym krokiem w ewolucji mózgu człowieka.

Takie działanie wymaga przewidywania właściwości jeszcze nie skonstruowanych obiektów. U ludzi opanowanie tych umiejętności zajmuje kilka lat rozwoju. Takie przewidywanie lub planowanie jest zwykle interpretowane za przejaw twórczego modelowania psychicznego i funkcji wykonawczych. Poza planowaniem i przewidywaniem właściwości wymaga to również abstrakcyjnego myślenia i umiejętności kojarzenia faktów. Badania pokazują, że ten gatunek wrony ma wysokie zdolności intelektualne, które pozwalają rozwiązywać złożone problemy związane z przewidywaniem właściwości obiektów, których osobnik nigdy nie widział.

- Odkrycie to jest niezwykłe, ponieważ wrony nie otrzymały żadnej pomocy ani przeszkolenia w tworzeniu tych kombinacji, same je sobie wyobraziły – powiedział Auguste von Bayern, jeden z autorów publikacji. Naukowcy już wcześniej wykazali, w jaki sposób ten niezwykły gatunek był w stanie wykorzystać i stworzyć użyteczne narzędzia. Zaobserwowano to wśród wron żyjących zarówno na wolności, jak i w niewoli. Jednak nigdy wcześniej nie widziano, aby ptaki te łączyły więcej niż jeden element do stworzenia narzędzi.

- Wyniki badań potwierdzają, że wrony posiadają bardzo elastyczne zdolności, które pozwalają im szybko rozwiązywać nowe problemy. Możliwe, że używają jakiejś formy wirtualnej symulacji problemu, jakby różne potencjalne działania zostały odegrane w ich mózgach, dopóki nie wymyślą realnego rozwiązania, a następnie wcielą je w życie – przyznał Alex Kacelnik, współautor publikacji.

Badania przeprowadzono na ośmiu wronach brodatych. Każdemu osobnikowi dano do rozwiązania zagadkę, z którą nie miał wcześniej do czynienia. Nagrodą za rozwiązanie było pożywienie. Wronom pokazano przezroczysty pojemnik ze smakołykiem w środku, do której można się było dostać wyłącznie poprzez wąską szczelinę przy dnie pojemnika. Początkowo badacze dali ptakom do dyspozycji dość długie kawałki gałązek rozrzucone wokoło pojemnika. Wrony szybko zorientowały się w sytuacji i wkładając najdłuższy kawałek wypchnęły pożywienie z pojemnika.

Wszystkie osiem ptaków nie miało z tym zadaniem żadnych trudności. W następnym kroku naukowcy włożyli pożywienie do pojemnika, ale dostarczyli ptakom wyłącznie krótkie kawałki gałązek, zbyt krótkie, by za ich pomocą wypchnąć pożywienie. Ale te krótkie patyczki mogły potencjalnie zostać połączone ze sobą. Niektóre z nich były puste w środku, a inne mogły się w nich zmieścić.

Bez żadnej pomocy czy demonstracji, cztery wrony same wpadły na to, jak dostać się do pożywienia. Włożyły jeden kawałek do drugiego i wykorzystały tak uzyskany dłuższy patyczek, by dosięgnąć i wydobyć pokarm. Czterem wronom zajęło to od 4 do 6 minut. Naukowcy coraz bardziej utrudniali zadanie pozostawiając wokół pojemnika z pokarmem coraz krótsze patyczki, które należało ze sobą połączyć. Jedna wrona nazywana Mango, była w stanie zrobić złożone narzędzia z trzech, a nawet czterech części.

Chociaż autorzy badań wyjaśniają, że procesy umysłowe, w których ptaki osiągają swoje cele, nie zostały jeszcze w pełni ustalone, to umiejętność wynalezienia narzędzia jest interesująca sama w sobie. Niewiele zwierząt jest w stanie wytwarzać i wykorzystywać narzędzia. Także u ludzi zdolność ta pojawia się dopiero po kilku latach rozwoju. Dzieci zaczynają posługiwać się narzędziami, gdy mają około 18 miesięcy. Ale wymyślają nowe narzędzia mogące rozwiązać dany problem dopiero w wieku pięciu lat.

 

Źródło: University of Oxford, fot. Auguste von Bayern