Dodano: 29 kwietnia 2020r.

W pobliżu polskiej stacji polarnej przez 40 lat średnia temperatura wzrosła o 4,5 st. C

Polarnicy zebrali obserwacje meteorologiczne prowadzone od 40 lat na Spitsbergenie, gdzie znajduje się polska arktyczna stacja polarna. Przez ten czas średnia temperatura wzrosła tam o 4,5 stopnia C. - To zmiany ponad 6 razy większe niż średnie globalne - alarmują.

Topniejąca pokrywa lodowa na Morzu Arktycznym

 

Polska Stacja Polarna Hornsund im. Stanisława Siedleckiego jest położona w południowo-zachodniej części Spitsbergenu - największej wyspie archipelagu Svalbard, za północnym kołem podbiegunowym. Stacja ta już od wielu lat prowadzi badania naukowe. Pierwsza całoroczna wyprawa do Hornsundu odbyła się w roku 1957, a od 1978 takie wyprawy organizowane są każdego roku. W ich ramach prowadzone są pomiary naukowe, między innymi monitoring warunków atmosferycznych.

W Arktyce rosną temperatury

Naukowcy z IGF PAN - uczestnicy wielu wypraw terenowych do Hornsundu - postanowili skorzystać z tych długookresowych, unikatowych obserwacji i sprawdzić, jak w tym czasie zmienił się klimat w tamtej części Arktyki. Wyniki ich badań ukazały się w czasopiśmie "Earth System Science Data".

- Średnia roczna temperatura w Hornsundzie w okresie 1979-2018 wzrosła o 1,14 stopnia C na dekadę. Te zmiany są ponad 6 razy większe niż zmiany globalne dla tego samego okresu - podsumowuje w rozmowie z PAP współautorka badań hydrolożka prof. Marzena Osuch. Dodaje, że zgodnie z serwisem NOAA średnia globalna zmiana temperatury powietrza w tym okresie wynosiła 0,17 stopnia C na dekadę.

- Tak szybkie zmiany temperatury w porównaniu z resztą świata wynikają między innymi z zaniku lodu morskiego w Arktyce. Spada też czas zalegania pokrywy śnieżnej w ciągu roku. Zmienia się przez to albedo – więcej promieniowania słonecznego zostaje pochłonięte przez oceany i obszary lądowe, co zmienia cyrkulacje oceaniczne i atmosferyczne - tłumaczy pierwszy autor badań, koordynator monitoringu meteorologicznego Stacji Hornsund dr Tomasz Wawrzyniak z IGF PAN. Jasny śnieg i pokryty nim lód odbijają znaczną część promieniowania, a ciemniejszy ląd i woda sporo energii słońca w sobie zatrzymują.

Golfsztrom dociera coraz dalej

Kolejną sprawą jest zasięg ciepłego prądu morskiego - Golfsztromu, który opływa Spitsbergen od zachodu. - Jeśli lodu jest coraz mniej, ten ciepły prąd dociera coraz dalej na północ, w głąb Arktyki i ją ociepla - tłumaczy dr Wawrzyniak.

Zmiany temperatury powietrza w Hornsundzie nie są rozłożone równomiernie w ciągu roku. Największe zmiany są obserwowane dla miesięcy zimowych - w grudniu, styczniu i lutym, a najmniejsze zmiany są dla miesięcy letnich. Dodatkowo zaobserwowano przesunięcie terminu występowania najzimniejszego okresu w roku. Na początku analizowanego okresu najzimniejszymi miesiącami były grudzień i styczeń, a teraz - marzec i kwiecień .

Kolejną zmianą, którą zaobserwowali naukowcy, jest wzrost zachmurzenia i ilości opadów. Co dekadę roczna suma opadów - mowa tu zwłaszcza o deszczu - rośnie o 60 mm. Dawniej - informują polarnicy - średnia suma opadów wynosiła poniżej 400 mm rocznie, a teraz dochodzi niekiedy nawet do 800 mm w ciągu roku. Zmiany te są więc bardzo wyraźne. 

Pytani, jak klimat będzie się zmieniać w kolejnych dekadach, mówią, że są różne scenariusze i projekcje. - Z modeli klimatu wychodzi jednak, że pod koniec XXI wieku klimat w Hornsundzie, na południowym Spitsbergenie, będzie podobny do tego, jaki jest teraz w Tromsø - a więc 800 km na południe od polskiej stacji polarnej. Przesuną się nam więc strefy klimatyczne - mówi dr Wawrzyniak. I wyjaśnia, że zimą temperatury, zamiast sięgać minus kilkunastu stopni C, będą zbliżały się do zera stopni C.

Przedstawione w publikacji dane obserwacyjne oraz wyznaczone na ich podstawie tendencje zmian wskazują jak wyglądają obecnie zmiany klimatu. - Warto być ich świadomym, gdyż zmieniający się klimat Arktyki jest swego rodzaju prekursorem zmian na Ziemi i ma duży wpływ na globalny system klimatyczny, w tym klimat w Europie i w Polsce - komentują naukowcy.

 

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl