Archeolodzy natrafili na pozostałości królewskiego pałacu i kompleksu świątyń w starożytnym mieście Girsu, które zostało założone przez Sumerów i obecnie znajduje się na terenach Iraku. Pałac i świątynie powstały 4500 lat temu. Naukowcy uważają, że dzięki odkryciu będą mogli lepiej poznać i zrozumieć tę starożytną cywilizację.
Zdaniem badaczy nowo odkryty pałac może pomóc w lepszym zrozumieniu cywilizacji sumeryjskiej. Dyrektor British Museum Hartwig Fischer opisał wykopaliska jako „jedno z najbardziej fascynujących miejsc”, jakie kiedykolwiek odwiedził. Wcześniej jednak archeolog kierujący pracami w starożytnym mieście Girsu, obecnie nazywanym Tello, był oskarżany o „zmyślanie” i marnowanie funduszy.
Projektem zarządzał dr Sebastien Rey i to on pierwszy badał pałac sprzed 45 wieków. Teraz naukowcy twierdzą, że konstrukcja może ujawnić wiele nowych informacji na temat jednej z pierwszych znanych cywilizacji.
Na Pałac Królów sumeryjskiego miasta Girsu natknęli się podczas zeszłorocznych prac terenowych brytyjscy i iraccy archeologowie. Wraz z nim odkryto ponad 200 tabliczek zapisanych pismem klinowym. Zawierały one zapisy administracyjne dotyczące tego starożytnego miasta.
Rey przyznaje, że kiedy po raz pierwszy poruszył temat swojego projektu na międzynarodowych konferencjach, nikt nie chciał mu wierzyć. - Każdy mówił mi, że zmyślam i marnuję fundusze British Museum – relacjonuje archeolog.
Girsu to jedno z pierwszych miast w historii ludzkości. Osiedle zostało zbudowane przez starożytnych Sumerów, którzy wynaleźli też pismo, potrafili mierzyć czas i stworzyli pierwsze kodeksy prawne. Miasto zostało po raz pierwszy odkryte 140 lat temu, ale wtedy miejsce to stało się celem grabieży i nielegalnych wykopalisk.
Odkrycie Pałacu Królów było możliwe dzięki funkcjonowaniu Projektu Girsu, który zakłada współpracę archeologiczną między British Museum i Getty Museum z siedzibą w Los Angeles. Od 2015 r. muzeum z USA finansuje badania w Iraku.
Wraz z odkryciem pałacu i tablic z pismem klinowym, archeologom udało się też zidentyfikować główną świątynię poświęconą sumeryjskiemu bogu wojny i polowań - Ningirsu. Przed pracami terenowymi istnienie świątyni znane było jedynie ze starożytnych inskrypcji.
Projekt jest kontynuacją programu po raz pierwszy sfinansowanego przez rząd brytyjski w odpowiedzi na zniszczenie ważnych obiektów dziedzictwa kulturowego w Iraku i Syrii przez Państwo Islamskie. Od czasu jego powstania przeszkolono ponad 70 Irakijczyków, którzy przeprowadzili osiem sezonów prac terenowych w Girsu.
Odkryte w ubiegłym roku pierwsze mury pałacu z cegły błotnej są obecnie przechowywane w Muzeum Irackim w Bagdadzie.
- Współpraca między British Museum, państwowym zarządem starożytności Iraku oraz Getty pokazuje nowy sposób budowania kooperacyjnych projektów chroniących dziedzictwo kulturowe w skali międzynarodowej – mówi dyrektor Hartwig Fischer.
- Nasza wiedza o świecie Sumerów pozostaje dziś ograniczona. Jednak prace w Girsu i odkrycie zaginionego pałacu i świątyni mogą pozwolić na lepsze zrozumienie tej ważnej cywilizacji – podkreśla Fischer.
Starożytni Sumerowie nie są znani tak dobrze Egipcjanie czy Grecy, ale według dyrektora Getty Museum dr Timothy'ego Pottsa Girsu jest „prawdopodobnie jednym z najważniejszych miejsc dziedzictwa na świecie, o którym wie bardzo niewiele osób”.
- Poprzez swoje kolekcje, wystawy, badania i publikacje Getty stara się promować zrozumienie i zachowanie światowego dziedzictwa artystycznego i kulturowego – podkreśla Potts.
Sumerowie to najwcześniejsza znana cywilizacja, zamieszkująca historyczny region Mezopotamii, położony na terenie dzisiejszego południowego Iraku. Wykopaliska archeologiczne udowodniły, że już w czwartym tysiącleciu p.n.e. zbudowali oni w tamtym rejonie kilkanaście miast-państw.
Girsu zostało po raz pierwszy odkryte 140 lat temu. Wtedy po raz pierwszy świat dowiedział się o istnieniu cywilizacji sumeryjskiej i mógł poznać niektóre z najważniejszych zabytków mezopotamskiej sztuki i architektury.
Sumerowie w wielu dziedzinach byli pionierami. Odkryli pismo, jako pierwsi tworzyli literaturę, hymny i modlitwy. Zbudowali pierwsze znane miasta, a także stworzyli pierwszy znany kodeks prawny. Udoskonalili kilka istniejących technologii, w tym koło i pług. Rozwinęli także matematykę.
Epos o Gilgameszu, uważany za najstarszy zachowany utwór literacki na świecie, pochodzi właśnie z poematów sumeryjskich.
Sumerowie byli również jedną z pierwszych cywilizacji, która warzyła piwo, postrzegane przez starożytnych jako klucz do zdrowego serca i wątroby.
Źródło: The Guardian, British Museum, fot. GuyBaroz/WikimediaCommons/ CC By-Sa 3.0
