Dodano: 24 czerwca 2022r.

Twoja wątroba ma trzy lata. Niezależnie od tego, w jakim jesteś wieku

Wniosek, że nasze organy wewnętrzne starzeją się wraz z całym naszym ciałem wydaje się oczywisty. Moglibyśmy się spodziewać, że z biegiem czasu ich komórki tracą zdolności regeneracyjne. Jak się jednak okazuje jeden z naszych organów prze całe nasze życie zachowuje je w takim stopniu, że właściwie nigdy nie jest on starszy, niż zaledwie kilka lat.

Wątroba

 

Wątroba wiecznie młoda

Zaskakujący może być fakt, że chodzi tutaj o wątrobę. Tę samą wątrobę, która każdego dnia oczyszcza nasz organizm z tak wielu toksyn i jest przez to stale narażona na uszkodzenia. W odróżnieniu od innych organów wątroba posiada jednak unikalną zdolność do leczenia takich uszkodzeń. Jak długo jednak jest w stanie ją zachowywać? Naukowcy nie mogli oprzeć się w tej kwestii na danych dotyczących zwierząt, ponieważ częstokroć były one sprzeczne. Znalezienie odpowiedzi na to pytanie wymagało więc przeprowadzenie odpowiednich badań wśród ludzi.

Tego zadania podjął się międzynarodowy zespół naukowców pod kierownictwem dra Olafa Bergmanna. W jego skład weszli nie tylko biolodzy i klinicyści, ale także fizycy i matematycy. Zespół zbadał wątroby wielu osób, które zmarły pomiędzy 20 a 84 rokiem życia. Otrzymane rezultaty okazały się zaskakujące. Ustalono bowiem, że niezależnie od wieku, w jakim zmarły zbadane osoby ich wątroby były ogólnie rzecz biorąc mniej więcej w tym samym wieku: poniżej 3 lat. Dodatkowo stwierdzono, że przez całe nasze życie wątroba jest nawet w stanie dostosowywać się do zmieniających się potrzeb naszego ciała, a to dzięki stałej wymianie komórek na nowe. I co istotne, wymiana ta ma również miejsce u osób starszych.

Co z regeneracją innych organów?

Okazuje się jednak, że i pomiędzy poszczególnymi komórkami wątroby odnaleźć można dość istotne i dotyczące ich wieku różnice. Podczas gdy część z nich odnawia się już po upływie roku, inne mogą żyć nawet i 10 lat. Od czego to zależy? Od czynnika dosyć zaskakującego, a mianowicie od zawartości DNA. Jak wyjaśnił to dr Bergmann „Większość naszych komórek ma dwa zestawy chromosomów, ale niektóre komórki starzejąc się gromadzą więcej DNA. W rezultacie takie komórki mogą posiadać 4, 8 lub nawet więcej zestawów chromosomów”.

I to właśnie te komórki wątroby, które skumulowały w sobie więcej zestawów chromosomów funkcjonują w tym organie znacznie dłużej. Z biegiem czasu ilość tych komórek wzrasta, co może być mechanizmem ochronnym przed gromadzeniem się szkodliwych mutacji. Istotne jest w tym kontekście stwierdzenie, czy podobny mechanizm zachodzi także w przypadku przewlekłego zapalenia wątroby, które niekiedy staje się podstawą dla powstawania nowotworów.

Przy okazji badań dotyczących ludzkiej wątroby zespół dra Bergmanna podobnymi metodami zbadał również inne ludzkie organy, co do których panowało przekonanie, że w ciągu naszego życia się nie regenerują. Chodzi tutaj o tak kluczowe dla nas narządy, jak serce i mózg. W tym kontekście okazało się, że nowe komórki nawet tych organów mogą powstawać w ciągu całego naszego życia, a nie tylko w czasie życia płodowego. W związku z tym zespół badaczy będzie starał się odpowiedzieć na pytanie czy możliwa jest regeneracja komórek także np. u pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca? Jak widać nasze organizmy wciąż skrywają przed nami wiele fascynujących tajemnic.

Opis i rezultaty badań ukazały się na łamach pisma „Cell Systems” (DOI: 10.1016/j.cels.2022.05.001).

 

Źródło: Technische Universität Dresden, for. Database Center for Life Science/ CC BY-SA 2.1/ Wikimedia Commons