Dodano: 07 lipca 2020r.

Przodek dinozaurów żywił się owadami i był niewiele większy od chomika

237 milionów lat temu na Madagaskarze żyło nieduże, owadożerne stworzenie. Mierzyło zaledwie 10 centymetrów wysokości, ale naukowcy twierdzą, że mimo małych rozmiarów, należało do grupy ostatnich wspólnych przodków wszystkich dinozaurów i pterozaurów.

Przodek dinozaurów żywił się owadami i był niewiele większy od chomika

 

Dinozaury i latające pterozaury znane są przede wszystkim ze swoich ogromnych rozmiarów, ale jak wskazują naukowcy, nowy gatunek małego stworzenia z Madagaskaru, które żyło około 237 milionów lat temu, może być ich wspólnym przodkiem. Opis i analiza skamieliny małego gada, opublikowane w czasopiśmie „Proceedings of National Academy of Sciences”, mogą pomóc odpowiedzieć na wiele pytań dotyczących dinozaurów.

Przodek wszystkich dinozaurów

Naukowcy nazwali małego gada Kongonaphon Kely, co oznacza „mały zabójca robaków”. Twierdzą, choć trudno w to uwierzyć, że to małe stworzenie posiada kombinację wielu cech obecnych u innych dinozaurów i prawdopodobnie należało do grupy ostatnich wspólnych przodków wszystkich dinozaurów i pterozaurów.

- Istnieje powszechne przekonanie, że dinozaury były gigantami - mówi paleontolog Christian Kammerer z North Carolina Museum of Natural Sciences. - Ale to nowe zwierzę jest bardzo bliskie rozbieżności dinozaurów i pterozaurów i jest szokująco małe – dodaje.

Dinozaury i pterozaury należą do grupy Ornithodira. Ich pochodzenie jest jednak okryte tajemnicą. Dotychczas znaleziono bardzo mało okazów kopalnych wcześniejszych istot należących do początków tej linii.

Skamielina Kongonaphon Kely została odkryta w 1998 roku na Madagaskarze przez zespół naukowców kierowany przez Johna Flynna, który wówczas pracował dla The Field Museum, a obecnie jest zatrudniony w American Museum of Natural History. Flynn wskazuje, że na terenach południowo-zachodniego Madagaskaru znajdują się wykopaliska, gdzie można znaleźć skamieliny z mało znanego przedziału w historii świata.

Kości Kongonaphon Kely zostały zebrane wraz z pozostałościami setek innych starożytnych okazów. - Zajęło nam trochę czasu, zanim mogliśmy skupić się na tych kościach, ale kiedy już to zrobiliśmy, stało się jasne, że znaleźliśmy coś wyjątkowego i wartego bliższego przyjrzenia się. To świetny przypadek, dlaczego odkrycia w terenie, w połączeniu z nowoczesną technologią do analizy odzyskanych skamielin, są nadal bardzo ważne – mówi Flynn.

Miniaturyzacja

- Odkrycie tego malutkiego krewnego dinozaurów i pterozaurów podkreśla znaczenie zapisów kopalnych Madagaskaru dla poprawy wiedzy o historii kręgowców z czasów, które są bardzo słabo reprezentowane przez skamieliny w innych miejscach – przyznaje współautor projektu Lovasoa Ranivoharimanana z University of Antananarivo na Madagaskarze. - Przez ponad dwie dekady nasze współpracujące zespoły z Madagaskaru i Stanów Zjednoczonych przeszkoliły wielu studentów z Madagaskaru w naukach paleontologicznych, a takie odkrycia pomagają ludziom na Madagaskarze i na całym świecie lepiej docenić wyjątkowy zapis starożytnego życia przechowywanego w skałach w naszym kraju - dodaje.

Kongonaphon Kely nie jest pierwszym małym zwierzęciem, którego analiza wskazuje na pochodzenie bliskie korzenia drzewa genealogicznego grupy Ornithodira. Jednak, jak zauważył Kammerer, wcześniej takie okazy były uważane za „pojedyncze wyjątki od reguły”. Dotąd dominował pogląd wśród badaczy, że wielkość ciała pozostawała podobna wśród pierwszych archozaurów - większej grupy gadów, w skład której wchodzą ptaki, krokodyle, dinozaury inne niż ptasie i pterozaury.

Kongonaphon Kely - przodek dinozaurów

Fot. Alex Boersma/ American Museum of Natural History

- Takie odkrycia dają nam znacznie lepsze zrozumienie wczesnej ewolucji Ornithodira. Analizując zmiany wielkości ciała podczas ewolucji archozaurów, znaleźliśmy przekonujące dowody, że gwałtownie spadły one na początku historii linii dinozaurów i pterozaurów - przekonuje Kammerer.

Ta „miniaturyzacja” wskazuje, że linie dinozaurów i pterozaurów wywodzą się od bardzo małych przodków, co ma ważne implikacje dla ich paleobiologii. Na przykład zęby Kongonaphon Kely sugerują, że żywił się owadami. Owadożerne zwierzęta są przeważnie małych rozmiarów, a to mogło pomóc przetrwać wczesnym przedstawicielom Ornithodira. Dodatkowo menu składające się z owadów można uznać za pewną ewolucyjną przewagą w świecie mięsożerców.

Zakręty ewolucji

Kongonaphon Kely jest najmniejszym znanym gatunkiem we wczesnej gałęzi ewolucyjnej dinozaurów. Wcześni przedstawiciele grupy Ornithodira są małych rozmiarów. „Chociaż dinozaury i gigantyzm są praktycznie synonimami, analiza ewolucji wielkości ciała u dinozaurów i innych archozaurów w kontekście tego taksonu i pokrewnych form pokazuje, że najwcześniej członkowie grupy mogli być mniejsi niż wcześniej sądzono” - pisze zespół badaczy w swojej publikacji.

Badania sugerują również, że Kongonaphon Kely mógł zapoczątkować rozwój innych cech widocznych u dinozaurów i pterozaurów. Chociażby pokrywający skórę puch, z którego w późniejszym etapie wykształciły się pióra, obecne zarówno u dinozaurów i pterozaurów, mógł pochodzić od Kongonaphon Kely lub podobnych stworzeń. Zatrzymywanie ciepła w małych ciałach jest trudne, a późny trias był okresem ekstremalnych warunków klimatycznych, gwałtownych zmian temperatury między upalnymi dniami a zimnymi nocami. Ale uczeni wskazują nie tylko na pióra. Według nich również inne cechy, jak innowacje w ruchu dwunożnym, czy nawet początki lotu, mogły zacząć rozwijać się u małych przodków dinozaurów.

 

Źródło: American Museum of Natural History, fot. Frank Ippolito/ American Museum of Natural History