Naukowcy odkryli 56 wcześniej nieznanych jezior subglacjalnych poniżej pokrywy lodowej Grenlandii. Odkrycie pokazuje, że jeziora podlodowcowe na tej wyspie są znacznie bardziej powszechnie, niż wcześniej sądzono.
Jeziora subglacjalne na Grenlandii są mniejsze niż tego typu zbiorniki na Antarktydzie. Na lodowym kontynencie odkryto ich do tej pory około 470. Ostatnie doniesienia zespołu amerykańskich i brytyjskich naukowców zwiększyły liczbę podlodowcowych jezior Grenlandii do 60.
Pokrywa lodowa Grenlandii zajmuje obszar około siedem razy większy niż Wielka Brytania. W niektórych miejscach ma grubość ponad trzech kilometrów. Jej topnienie odgrywa ważną rolę w podnoszeniu się poziomu mórz i oceanów.
Wyniki badań naukowców, które stanowią pierwszą inwentaryzację jezior subglacjalnych na Grenlandii, ukazały się na łamach pisma „Nature Communications”.
Jeziora podlodowcowe to zbiorniki wodne tworzące się pod masami lodu. Ciecz zbierająca się w tego typu zbiornikach pochodzi z wód roztapiających się pod wpływem ogromnego ciśnienia grubej warstwy lodu, ciepła geotermalnego, ciepła powstającego podczas ruchu lodowców lub z topniejących warstw lodu z powierzchni. Woda może zostać uwięziona w kieszeniach pod lodem na tysiące lat.
Jeszcze w latach 50. ubiegłego wieku naukowcy sądzili, że pod lodową pokrywą Antarktydy czy Grenlandii nie ma ciekłej wody. Pierwsze jezioro subglacjalne zostało odkryte 1967 roku na Antarktydzie pod radziecką stacją polarną Sowietskaja. Od tamtego czasu odkryto ich setki. Największe z nich to jezioro Wostok, które ma długość około 250 kilometrów i szerokość około 50 kilometrów. Znajduje się około cztery kilometry po pokrywą lodu. W sezonie letnim 2011-2012 dowiercili się do niego Rosjanie.
Znajomość lokalizacji nowych jezior pomaga stworzyć badaczom znacznie pełniejszy obraz tego, gdzie występuje woda i jak zachowuje się pod pokrywą lodową. Dzięki temu uczeni będą mogli przewidzieć reakcję lodowców na wzrost temperatur.
Badacze z Lancaster University, University of Sheffield oraz Stanford University zidentyfikowali jeziora dzięki analizie danych z sondy radarowej z ponad 500 tys. kilometrów kwadratowych powierzchni Grenlandii.
- Naukowcy dobrze orientują się w antarktycznych jeziorach subglacjalnych, które mogą drenować lód pod powierzchnią. Jednak do tej pory niewiele było wiadomo o rozkładzie subglacjalnych jezior i ich zachowaniu pod lodową pokrywą Grenlandii. To badanie po raz pierwszy pozwoliło nam ustalić obraz tego, gdzie powstają takie jeziora pod lodową pokrywą Grenlandii. Jest to ważne dla określenia ich wpływu na szerszy subglacjalny system hydrologiczny i dynamikę przepływu lodu. Poprawia to też nasze zrozumienia podstawowego stanu termicznego pokrywy lodowej – wyjaśniła Jade Bowling z Lancaster Environment Centre w Lancaster University, główna autorka publikacji.
Nowo odkryte jeziora mają długość od 0,2 do 9,9 km, a większość z nich znajduje się pod stosunkowo wolno poruszającym się lodem i wydaje się być stosunkowo stabilna. Jednak w przyszłości, gdy klimat się ociepli, sytuacja ta może ulec zmianie. Większość z nich znajduje się we wschodniej części wyspy, gdzie podłoże pod lodem jest silnie pofałdowane i łatwiej może zatrzymać wodę.
- Te jeziora mogą stanowić cel dla naukowców badających osady zachowujące zapis zmian środowiskowych. Mogą też stanowić cel dla poszukiwań ekstremalnych form życia – przyznał Stephen J. Livingstone z University of Sheffield.
Źródło: Lancaster University, fot. Winnie Chu, Stanford University
