Odkryto 20 nowych księżyców Saturna

Jowisz już nie jest planetą z największą ilością księżyców w Układzie Słonecznym. Właśnie wyprzedził go jego sąsiad – Saturn. Jak poinformowało Minor Planet Center – organizacja zbierająca dane o obiektach w Układzie Słonecznym, działająca pod auspicjami Międzynarodowej Unii Astronomicznej, odkryto 20 nowych księżyców Saturna, co daje w sumie 82 naturalne satelity gazowego olbrzyma. Do tej pory palmę pierwszeństwa, jeśli chodzi o ilość księżyców, dzierżył Jowisz z 79 naturalnymi satelitami.

Każdy z nowo odkrytych księżyców ma około pięciu kilometrów średnicy. Siedemnaście z nich okrąża planetę w kierunku wstecznym, co oznacza, że ​​ich ruch jest przeciwny do obrotu planety wokół jej osi. Pozostałe trzy księżyce krążą w tym samym kierunku, w którym obraca się Saturn.

Najbliżej gazowego olbrzyma znajdują się dwa z księżyców krążących w tym samym kierunku. Okrążają Saturna w ciągu około dwóch lat. Reszta znajdują się znacznie dalej i ich orbita trwa ponad trzy lata. - Badanie orbit tych księżyców może ujawnić ich pochodzenie, a także informacje o warunkach panujących wokół Saturna w czasie jego formowania się – powiedział Scott Sheppard z Carnegie Institution for Science, kierujący zespołem badaczy, którzy odkryli nowe obiekty.

Nieregularne księżyce Saturna (niewielkie satelity o wydłużonych orbitach), do których należą nowo odkryte obiekty, są zgrupowane w trzy różne gromady, którym odpowiadają nazwy pochodzące od mitów: nordyckich, galijskich i eskimoskich. Odpowiadają im też kąty nachylenia, pod którymi krążą wokół gazowego olbrzyma. Dwa z nich mają nachylenie 46 stopni i można je zaliczyć do grupy eskimoskiej. Te księżyce to prawdopodobnie pozostałości większego obiektu, który rozpadł się w odległej przeszłości.

Księżyce krążące po wstecznej orbicie można zaliczyć do grupy nordyckiej. Jeden z nich jest obiektem poruszającym się po najodleglejszej orbicie wokół Saturna. Naukowcy sądzą, że każda z wymienionych wcześniej gromad może pochodzić z większego księżyca, który rozpadł się na mniejsze ciała.

Fot. NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

- Tego rodzaju grupowanie księżyców obserwuje się również wokół Jowisza, co wskazuje na gwałtowne zderzenia między księżycami w układzie Saturna lub z obiektami zewnętrznymi, takimi jak przelatujące asteroidy lub komety - wyjaśnił Sheppard.

Inny z nowo odkrytych księżyców, krążący zgodnie z ruchem obrotu Saturna, znajduje się na orbicie o inklinacji 36 stopni. Dlatego można zaliczyć go do grupy galijskiej. Jednak krąży on znacznie dalej od planety, co wskazuje, że mógł zostać wyciągnięty oddziaływaniem grawitacyjnym z zewnątrz.

- W młodości Układu Słonecznego Słońce było otoczone wirującym dyskiem gazu i pyłu, z którego narodziły się planety. Uważa się, że podobny dysk gazowo-pyłowy otaczał Saturna podczas jego powstawania - powiedział Sheppard. - Fakt, że te nowo odkryte księżyce były w stanie kontynuować swoją podróż wokół Saturna po rozpadzie ich księżyców macierzystych, wskazuje, że kolizje te miały miejsce po zakończeniu procesu formowania się planety – zaznaczył.

Nowe księżyce odkryto za pomocą teleskopu Subaru, który znajduje się na szczycie Mauna Kea na Hawajach. Zespół obserwacyjny obejmował Shepparda, Davida Jewitta z University of California, Los Angeles i Jana Kleynę z University of Hawaii. Ci sami badacze w ubiegłym roku odkryli 12 nieznanych wcześniej księżyców Jowisza.

- Korzystając z jednego z największych teleskopów na świecie, kończymy teraz inwentaryzację małych księżyców wokół gigantycznych planet. Odgrywają one kluczową rolę, pomagając nam określić, w jaki sposób powstały i ewoluowały planety Układu Słonecznego – powiedział Sheppard.

Tak jak w przypadku nowych księżyców Jowisza, tak i teraz uczeni zorganizowali konkurs na nazwy dla nowo odkrytych obiektów. Sheppard przyznał, że był zaskoczony publicznym zaangażowaniem w konkursie na nazwy dla obiektów Jowisza, dlatego badacze ogłosili także konkurs na nazwy dla nowych księżyców Saturna. - Księżyce muszą być nazwane na cześć gigantów z mitologii nordyckiej, galijskiej lub eskimoskiej – podkreślił astronom. Szczegóły konkursu można znaleźć na stronie: https://carnegiescience.edu/NameSaturnsMoons

Źródło: Carnegie Institution for Science, fot. NASA