Nowe badania nad prehistorycznymi artefaktami znalezionymi w Maroku sugerują, że ludzie wytwarzali ubrania już 120 tys. lat temu. Naukowcy opisali ponad 60 narzędzi wykonanych z kości, odkrytych w jaskini Contrebandiers w Maroku. Stanowią one archeologiczny dowód produkcji odzieży przez ludzi przed tysiącami lat i świadczą o tym, że pierwsza złożona kultura posługująca się wyspecjalizowanymi przyrządami pochodziła z Afryki.
Badania archeologiczne w marokańskiej jaskini były prowadzone w 2011 roku przez paleoantropologa prof. Curtisa Mareana i doktorantkę Emily Hallett z Arizona State University (ASU). Wśród artefaktów wykonanych z kości, naukowcy znaleźli też narzędzie zrobione z zęba walenia. Odkrycie zostało opisane w iScience (DOI: 10.1016/j.isci.2021.102988).
Wynalezienie odzieży i rozwój narzędzi potrzebnych do jej wytwarzania to jedne z najważniejszych wydarzeń w historii ludzkości. Ubiór świadczy o postępie w ewolucji kulturowej oraz umożliwia zajmowanie nowych, chłodniejszych terenów. Jednak futra i inne materiały organiczne, z których wykonywano pierwsze ubrania, wyjątkowo rzadko zachowują się w zapisie archeologicznym. Dlatego wciąż odzież prehistorycznych ludzi stanowi dla naukowców zagadkę.
Obecne badania rzucają nowe światło na zagadnienie produkcji odzieży w czasach prehistorycznych. Zespół ekspertów opisuje w nich kilkadziesiąt artefaktów znalezionych niedaleko wybrzeża oceanu Atlantyckiego w Maroku. Swoista „szwalnia” w jaskini działała ponad 120 tysięcy lat temu. - Zespół narzędzi z Contrebandiers jest obecnie najstarszym tego typu odkrytym przez archeologów – mówi prof. Marean.
Emily Hallett badała szczątki kręgowców znalezione w jaskini Contrabandiers, mające od 120 do 90 tysięcy lat. - Był to bardzo ważny okres dla naszych praprzodków - przekonuje ekspertka. – Początkowo byłam przede wszystkim zainteresowana rekonstrukcją diety i siedliska ludzi, którzy korzystali z tej jaskini – dodaje.
W sumie na stanowisku archeologicznym znaleziono około 12 tysięcy fragmentów kości. Wśród nich Hallett odkryła ponad 60 artefaktów, które zostały ukształtowane przez praludzi i służyły jako narzędzia. Badaczka zidentyfikowała też specyficzny wzór śladów cięcia widoczny na kościach zabitych zwierząt. Sugerował on, że mieszkańcy jaskini Contrabandiers obdzierali je ze skóry w celu pozyskania futra.
Hallett porównała zidentyfikowane przez siebie narzędzia z innymi i stwierdziła, że mają one takie same kształty i ślady użytkowania, jak narzędzia do obróbki skóry opisane przez naukowców wcześniej.
- Znalezienie kości drapieżników ze śladami skórowania oraz narzędzi używanych prawdopodobnie do obróbki futer, dostarcza wysoce sugestywnych dowodów dla tezy o wytwarzaniu w tym miejscu odzieży - przekonuje Hallett. Zdaniem badaczki w ziemi mogą znajdować się jeszcze starsze dowody na wytwarzanie ubrań w tym miejscu.
Wśród znalezionych fragmentów kości znajdował się czubek zęba wieloryba lub delfina. Zdaniem naukowców był on wykorzystywany do kształtowania narzędzi kamiennych. Biorąc pod uwagę wiek znaleziska, jest to najwcześniejsze udokumentowane użycie zęba ssaka morskiego przez ludzi.
- Po raz kolejny widzimy, że złożone technologie praludzi takie jak narzędzia z kości, są związane z wodą. Wybrzeże było kluczowe - zauważa Marean.
- Artefakty z jaskini Contrebandiers pokazują, że około 120 tysięcy lat temu Homo sapiens zaczął częściej wykorzystywać kości do tworzenia narzędzi przeznaczonych do konkretnych zadań, w tym obróbki skóry i futra - podsumowuje Hallett. – Takie umiejętności wydają się leżeć u podstaw naszego gatunku. Nie są to cechy, które pojawiły się po ekspansji człowieka na Eurazję – podkreśla.
W przyszłości Hallett ma nadzieję na współpracę z innymi badaczami w celu zidentyfikowania porównywalnych wzorów skórowania w badanych artefaktach. Dzięki temu lepiej poznamy pochodzenie i rozprzestrzenianie się podobnych umiejętności po prehistorycznym świecie.
Źródło: Arizona State University, fot. Contrebandiers Project
