Szczątki Homo sapiens zwane Omo I mają co najmniej 233 tys. lat. Nowe badania nad pochodzeniem współczesnych ludzi dowodzą, że nasz gatunek pojawił się na Ziemi dużo wcześniej, niż dotąd sądzono.
Ewolucja człowieka nie przebiegała w sposób prosty. Pojawienie się hominidów na kontynencie afrykańskim jest pełne zwrotów akcji, luk i ślepych zaułków. Wszystko to sprawia, że naukowcom trudno jest w pełni odtworzyć i prześledzić linie rozwojowe naszego gatunku.
Najwcześniejszych jednoznacznych dowodów na życie Homo sapiens dostarcza od lat stanowisko archeologiczne w południowo-zachodniej Etiopii znajdujące się nad rzeką Omo. To właśnie tam w latach 60. ubiegłego wieku niedawno zmarły paleoantropolog Richard Leakey odkrył najwcześniejsze przykłady skamieniałości o anatomii bezspornie należącej do współczesnego człowieka.
Według nowych analiz, znalezione nad rzeką Omo szczątki Homo sapiens, są prawdopodobnie starsze, niż dotąd sądzono. Wyniki badań nad kolebką ludzkości opublikowano w magazynie „Nature” (DOI: 10.1038/s41586-021-04275-8).
Starożytne kości Omo I znaleziono wśród muszli mięczaków, które początkowo datowano na około 130 tys. lat. Jednak w ciągu ostatnich dziesięcioleci badania okolicznej gleby pozwoliły naukowcom przesunąć ten wiek jeszcze dalej, do około 200 tys. lat. Okazuje się, że i to niedoszacowany wiek.
Geochemiczna analiza stanowiska archeologicznego wskazuje, że Omo I został wciśnięty między dwie warstwy popiołu wulkanicznego, z których górna pochodzi z erupcji datowanej na około 230 tys. lat. Teraz naukowcy twierdzą, Omo I musi być jeszcze starszy.
- Skamieniałości zostały znalezione poniżej grubej warstwy popiołu wulkanicznego, którego nikomu nie udało się datować technikami radiometrycznymi, ponieważ popiół jest zbyt drobnoziarnisty - wyjaśnia wulkanolog Céline Vidal z Uniwersytetu Cambridge.
Nowe badania wskazują, że Omo I to najstarszy, niekwestionowany Homo sapiens w Afryce. Naukowcy mają zatem nowe dowody na to, że Etiopia była kolebką ludzkości już ponad 230 tys. lat temu. Jednocześnie w Afryce ewoluowały inne hominidy.
W 2017 r. naukowcy ogłosili, że znaleźli starożytne szczątki ludzkie w Maroku, które datowano na 315 tys. lat (więcej na ten temat w tekście: Homo sapiens pojawił się 100 tys. lat wcześniej, niż sądzono? Nowe odkrycie w Maroku). Jednak znalezione wtedy czaszki były bardziej wydłużone niż u Homo sapiens, miały też większe zęby.
Choć w 2017 roku uznano, że są to szczątki wczesnych osobników z gatunku Homo sapiens, to teraz część badaczy skłania się bardziej ku tezie, że nie był to w pełni człowiek współczesny, a raczej „archaiczny” gatunek człowieka, który rozprzestrzenił się w Afryce Północnej, zanim przybyli nasi bardziej bezpośredni przodkowie.
Analiza DNA tych starożytnych marokańskich skamielin nie powiodła się, co oznacza, że nie wiemy, jak bardzo są one spokrewnione z naszym własnym gatunkiem.
Źródło: University of Cambridge, Science Alert, fot. Céline Vidal. Na zdjęciu stanowisko archeologiczne w południowo-zachodniej Etiopii, gdzie znaleziono szczątki Omo I
