Dodano: 18 września 2020r.

Na Półwyspie Arabskim odkryto ślady stóp człowieka sprzed 120 tys. lat

Około 120 tys. lat temu na terenach dzisiejszej północnej Arabii Saudyjskiej niewielka grupa Homo sapiens przeszła przez płytkie jezioro zostawiając za sobą ślady stóp. Odkrycie tych śladów rzuca nowe światło na trasy, którymi podróżowali nasi pradawni przodkowie, gdy rozprzestrzeniali się z Afryki. Ślady te są też najwcześniejszym dowodem bytności człowieka na Półwyspie Arabskim.

Na Półwyspie Arabskim odkryto ślady stóp człowieka sprzed 120 tys. lat

 

Siedem odcisków stóp odkryto na pustyni Wielki Nefud w Arabii Saudyjskie w miejscu, które kiedyś było jeziorem. Badacze w publikacji w „Science Advances” sugerują, że nasi przodkowie zatrzymali się przy jeziorku, by skorzystać z dostępnej wody i ugasić pragnienie. Mogli też w tym miejscu polować, bo wśród śladów ludzkich stóp znaleziono także odciski pozostawione przez wielbłądy, bawoły i słonie, które ciągnęły do wodopoju.

Najwcześniejsze ślady ludzi na Półwyspie Arabskim

Siedem odcisków ludzkich stóp jest prawdopodobnie najstarszym dowodem na bytność Homo sapiens na Półwyspie Arabskim, jak wynika z nowych badań. Datowanie osadów znajdujących się powyżej i poniżej odcisków stóp dało wynik między około 112 a 121 tys. lat temu. Przy datowaniu naukowcy skorzystali z techniki zwanej datowaniem optycznie stymulowaną luminescencją (optical stimulated luminescence). Poprzednie najstarsze dowody na istnienie ludzi w tym regionie pochodzą sprzed 86 tys. lat.

Jak sugerują naukowcy w swojej rekonstrukcji, ludzie w okolicy jeziora, nazwanego „Alathar”, co oznacza po arabsku „ślad”, mogli polować i uzupełniać zapasy, ale nie zostali tam długo.

Obecnie Półwysep Arabski charakteryzuje się rozległymi, suchymi pustyniami, które są niegościnne dla ludzi i zwierząt. Jednak badania przeprowadzone w ciągu ostatniej dekady wykazały, że nie zawsze tak było. W różnych okresach w historii naszej planety panowały tam bardziej zielone krajobrazy i wilgotniejsze warunki. Półwysep Arabski w tym czasie był bardziej podobny do półsuchych łąk współczesnej afrykańskiej sawanny.

Pradawne odciski stóp

Pradawne ludzkie ślady zostały odkryte w 2017 roku. - Ślady stóp są wyjątkową formą skamieniałości, ponieważ dostarczają migawek w czasie, zazwyczaj przedstawiających kilka godzin lub dni, czego zwykle nie uzyskujemy z innych zapisów – powiedział Mathew Stewart z Max Planck Institute for Chemical Ecology w Niemczech, pierwszy autor publikacji.

Naukowcy podczas badań na miejscu, wśród setek skamieniałych śladów, zidentyfikowali siedem, które, jak zaznaczyli, pozostawili po sobie ludzie. Uczeni argumentują, że rozmiar odcisków, brak dowodów na istnienie w tym rejonie i czasie neandertalczyków oraz wcześniej uzyskane dowody na to, że Homo sapiens przebywał na Półwyspie Arabskim prawie 90 tys. lat temu sugerują, że odciski najprawdopodobniej zostawili po sobie współcześni ludzie.

Ze względu na podobną orientację, odległości od siebie i różnice w wielkości, uczeni ustalili, że ślady prawdopodobnie zostały zostawione przez dwie lub trzy osoby podróżujące razem.

Ślady ludzkich stóp sprzed 120 tys. lat

Fot. Stewart et al., 2020

- Wiemy, że ludzie odwiedzali to jezioro. Co jest niezwykłe w tym regionie, nie znaleźliśmy żadnych kamiennych narzędzi. Wygląda na to, że ci ludzie odwiedzali jezioro w poszukiwaniu zasobów wodnych i prawdopodobnie także, żeby polować na zwierzęta zachodzące do wodopoju – wyjaśnił Stewart.

Na terenach dzisiejszej Arabii Saudyjskiej już wcześniej znajdowano kamienne narzędzia sprzed około 125 tys. lat wykonane przez naszych przodków, co zwiększa prawdopodobieństwo, że nowo odkryte ślady zostały pozostawione przez ludzi.

Wędrówki przodków

Ścieżka, którą Homo sapiens rozprzestrzeniał się po całym świecie, była pełna zwrotów akcji. Badania genetyczne sugerują, że dopiero 60 tys. lat temu migracja współczesnych ludzi z Afryki doprowadziła do rozprzestrzenienia się w Europie. Choć niektóre znaleziska wydają się temu przeczyć, jak chociażby niekompletna czaszka naszego przodka znaleziona w Grecji i datowana na ponad 200 tys. lat czy kość szczęki Homo sapiens sprzed 180 tys. lat odkryte w Izraelu.

W sumie, poza śladami ludzi, w okolicy dawnego jeziorka znaleziono około 230 odcisków różnych zwierząt. Zasoby słodkiej wody promują roślinność i prawdopodobnie za zwierzętami roślinożernym pojawiły się też mięsożercy, podobnie jak obecnie na afrykańskich sawannach. Niektóre z tych zwierząt były pewnie łatwą zdobyczą dla naszych przodków.

- Obecność dużych zwierząt, takich jak słonie i hipopotamy, wraz z otwartymi łąkami i dużymi zasobami wodnymi, mogła sprawić, że obecne tereny północnej Arabii Saudyjskiej stały się szczególnie atrakcyjnym miejscem dla ludzi przemieszczających się między Afryką a Eurazją - wyjaśnił główny autor badania, Michael Petraglia z Max Planck Institute for the Science of Human History. - To opowieść o wczesnej ekspansji Homo sapiens, ale to nie jest opowieść o migracjach przybrzeżnych, która była hipotetyczną trasą, jaką obrał człowiek – dodał.

- Wydaje się, że ludzie wielokrotnie rozpraszali się po Półwyspie Arabskimi w bardziej wilgotnych okresach, kiedy region charakteryzowały się rozległymi łąkami, jeziorami i rzekami. W międzyczasie, gdy powróciły pustynie, podejrzewamy, że ludzie albo wymarli, albo wycofali się w bardziej sprzyjające miejsca - podkreślił Stewart.

 

Źródło: ScienceNews, fot. Stewart et al., 2020