Kannbidiol, znany szerzej jako CBD, główny niepsychoaktywny związek chemiczny ekstrahowany z konopi, może skutecznie zwalczać szeroką gamę bakterii Gram-ujemnych, w tym tych powodujących rzeżączkę, zapalenia opon mózgowych czy legionelozę – wynika z nowych badań naukowców z Uniwersytetu Queensland i Botanix Pharmaceuticals. Ten sam zespół badaczy wykazał w ubiegłym roku, że CBD bardzo dobrze radzi sobie też z bakteriami Gram-dodatnimi, które rozwinęły lekooporność.
Badania kannabidiolu, czyli popularnego w ostatnich latach CBD, prowadzone są przez wiele ośrodków akademickich oraz firm farmaceutycznych. Ten pozbawiony psychoaktywnych właściwości składnik konopi okazał się być skuteczny w leczeniu stanów lękowych, bólu i stanów zapalnych. Kilka lat temu amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła stosowanie CBD w leczeniu ciężkich postaci padaczki.
Naukowcy z z Uniwersytetu Queensland we współpracy z naukowcami z Botanix Pharmaceuticals od kilku lat prowadzą badania pod kątem użyteczności CBD jako antybiotyku. W ubiegłym roku ukazały się ich prace, w których wykazali, że CBD jest niezwykle skuteczny w zwalczaniu szerokiego zakresu bakterii Gram-dodatnich, w tym bakterii wywołujących gronkowca złocistego czy dwoinkę zapalenia płuc, które rozwinęły lekooporność. Naukowcy porównali jego skuteczność do stosowanych od dawna antybiotyków - wankomycyny i daptomycyny (więcej na ten temat w tekście: Występujący w konopiach kannabidiol działa jak antybiotyk).
W nowych badaniach, które ukazały się w „Communications Biology”, uczeni udowodnili jeszcze szerszy zakres działania kannabidiolu. Okazało się, że równie dobrze radzi sobie z bakteriami Gram-ujemnymi. Współpraca badawcza między University of Queensland i Botanix Pharmaceuticals może doprowadzić do powstania pierwszej od 60 lat, nowej klasy antybiotyków działających na bakterie, które rozwinęły lekooporność.
Jak wyjaśnił Mark Blaskovich, główny autor badań, CBD może zabijać szeroką gamę bakterii, w tym Neisseria gonorrhoeae, które powodują rzeżączkę. - Po raz pierwszy wykazano, że CBD zabija niektóre rodzaje bakterii Gram-ujemnych. Bakterie te mają dodatkową błonę zewnętrzną, dodatkową linię obrony, która utrudnia ich penetrację przez antybiotyki - powiedział Blaskovich. W wielu miejscach na świecie rzeżączka jest stosunkowo częstą infekcją przenoszoną drogą płciową i nie ma już jednego niezawodnego antybiotyku, który mógłby ją leczyć, ponieważ bakterie te szczególnie dobrze rozwinęły oporność na leki.
Zespół Blaskovicha naśladował dwutygodniowe leczenie pacjenta w modelach laboratoryjnych, aby sprawdzić, jak szybko bakterie mutowały, próbując przechytrzyć CBD. - Kannabidiol wykazywał niską tendencję do wywoływania oporności u bakterii. Uważamy, że kannabidiol zabija bakterie, rozrywając ich zewnętrzne błony komórkowe, ale nie wiemy jeszcze dokładnie, jak to robi i w tym celu musimy przeprowadzić dalsze badania – wyjaśnił Blaskovich.
Zespół badawczy odkrył również, że analogi chemiczne - stworzone przez nieznaczną zmianę struktury molekularnej CBD - były również aktywne przeciwko bakteriom. - Jest to szczególnie ekscytujące, ponieważ od lat 60. XX wieku nie odkryto i nie zatwierdzono żadnych nowych klas antybiotyków stosowanych w zakażeniach Gram-ujemnych, a teraz możemy rozważyć zaprojektowanie nowych analogów CBD o ulepszonych właściwościach – zaznaczył badacz.
Vince Ippolito, szef Botanix Pharmaceuticals przyznał że badania wykazały ogromny potencjał w zakresie opracowania skutecznych metod leczenia zakażeń bakteriami opornymi na antybiotyki, co jest coraz bardziej palącym, globalnym problemem. - Gratulacje dla dr. Blaskovicha i jego zespołu. Opublikowane dane jasno pokazują potencjał syntetycznych kannabinoidów jako środków przeciwdrobnoustrojowych - powiedział Ippolito.
- Nasza firma jest teraz przygotowana do komercjalizacji leków przeciwdrobnoustrojowych, które, jak mamy nadzieję, dotrą w najbliższej przyszłości do dużej liczby pacjentów. Jest to wielki przełom, którego świat pilnie potrzebuje – dodał Ippolito.
- Mamy nadzieję, że badanie te utorują drogę do leczenia rzeżączki, zapalenia opon mózgowych i choroby legionistów. Ustaliliśmy, że kannabidiol jest skuteczny przeciwko bakteriom Gram-ujemnym, przyglądamy się jego mechanizmowi działania, poprawiając jego aktywność i znajdując inne podobne cząsteczki, które otworzą drogę dla nowej klasy antybiotyków – podkreślił Blaskovich.
Źródło: University of Queensland, fot. Institute for Molecular Bioscience/ University of Queensland