Przejdź do treści

20 lat Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

Spis treści

20 listopada 1998 roku wyniesiono w przestrzeń kosmiczną pierwszy moduł przyszłej stacji orbitalnej. Od tamtego czasu Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) umożliwia prowadzenie badań i przyczynia się do ciągłego rozwoju naukowego.

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna to największy i najbardziej złożony międzynarodowy projekt konstrukcyjny w kosmosie. Jego historia rozpoczęła się 20 lat temu na stepach Kazachstanu. To z tamtejszego kosmodromu na szczycie rakiety Proton wystartował pierwszy element przyszłej stacji – rosyjski moduł Zarja.

Zarja posłużył jako tymczasowy moduł kontrolny dla powstającej ISS. Wyniesienie pierwszego elementu rozpoczęło niesamowitą przygodę kosmiczną ludzkości. Ale początków orbitalnej, stale zamieszkanej stacji kosmicznej należy upatrywać znacznie wcześniej.

W 1984 roku prezydent Ronald Reagan zaproponował, że USA stworzą stację kosmiczną orbitującą wokół Ziemi. Stany Zjednoczone do projektu zaprosiły Kanadę, Japonię oraz Europejską Agencję Kosmiczną. Nieco później, już za prezydentury Billa Clintona, do projektu zaproszono Rosję.

Rosja do programu wniosła nie tylko wieloletnie doświadczenie związane z lotami kosmicznymi, ale także doświadczenie przy produkcji modułów planowanej stacji. Stacja orbitalna Mir krążyła już wówczas po orbicie okołoziemskiej, a Rosja planowała budowę jej następcy. Okazało się, że dawni przeciwnicy na Ziemi, potrafią wspólnie pracować nad zbudowaniem laboratorium w kosmosie.

4 grudnia 1998 roku do modułu Zarja dołączył zbudowany przez Amerykanów element Unity Node 1. Załoga promu Endeavour, na którego pokładzie znajdował się amerykański komponent stacji, przy pomocy robotycznego ramienia wahadłowca, połączyła dwa elementy ze sobą. Zaprojektowane i zbudowane przez inżynierów tysiące kilometrów od siebie i nigdy nie połączone razem na Ziemi, pierwsze dwa moduły ISS idealnie pasowały do siebie.

Prace w kosmosie trwały kilka dni. Był to pierwszy krok w montażu ISS, który trwał łącznie przez 13 lat.

Pod koniec 2000 roku ISS była gotowa na przyjęcie pierwszych długoterminowych rezydentów. 31 października 2000 roku z kosmodromu Bajkonur wystartowała pierwsza stała załoga stacji. W jej skład wchodzili Bill Shepherd, Yuri Gidzenko i Sergei Krikalew. Od tamtego czasu na ISS stale obecna jest międzynarodowa załoga.

Z okazji 20 urodzin ESA przygotowała specjalne wideo, które można zobaczyć poniżej.

Aktualnie na ISS przebywa już 57 załoga. Przez ten czas astronauci wykonali dziesiątki spacerów kosmicznych, przeprowadzili niezliczone naprawy modułów i ciągle poszerzali wiedzę. Prowadzili zlecone im badania z wielu różnych dyscyplin naukowych.

Stacja łącznie ze swoimi panelami słonecznymi jest wielkości boiska piłkarskiego. Od końca 2000 roku ISS odwiedziło ponad 230 osób z 18 krajów świata. Jako laboratorium stacja zorganizowała ponad 2500 badań naukowych, których autorami byli naukowcy z ponad 100 państw.

ISS jest obecnie jedynym w pełni funkcjonującym laboratorium w przestrzeni kosmicznej umożliwiającym prowadzenie doświadczeń i badań naukowych w stanie nieważkości. Choć jego dni są policzone. Stany Zjednoczone planują finansować stację tylko do końca 2024 roku. Potem ISS ma zostać oddana w ręce prywatne.

Następcą ISS ma być stacja znajdująca się na orbicie Księżyca. Lunar Orbital Platform, dawniej nazywana Deep Space Gateway, ma być gotowa już w 2023 roku, a pełnię swoich możliwości ma osiągnąć w 2026 roku. Tak przynajmniej twierdzą amerykańscy urzędnicy.

Źródło i fot.: NASA

Udostępnij:

lub:

Podobne artykuły

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna ISS

Pobyt w kosmosie może pogarszać zdolności poznawcze

Starliner wrócił na Ziemię. Astronauci zostali na orbicie

Skafandry kosmiczne inspirowane „Diuną” zamienią mocz w wodę pitną

Wyróżnione artykuły

Popularne artykuły