W poniedziałek 21 sierpnia na terytorium Stanów Zjednoczonych będzie można oglądać całkowite zaćmienie Słońca. Pas zaćmienie będzie przebiegał od Pacyfiku, przez całą szerokość USA, po Atlantyk. Dla widzów z Polski pozostaje jedynie śledzenie transmisji internetowych.
Całkowite zaćmienie Słońca będzie przebiegało wzdłuż pasa o szerokości około 110 kilometrów i będzie widoczne od Oregonu do Karoliny Południowej. Przebywając poza wspomnianym pasem będą mogli podziwiać jedynie częściowe zaćmienie naszej gwiazdy.
Pas fazy całkowitej zaćmienia zacznie być widoczny o godzinie 16:49 UT (18:49 naszego czasu) na północnym Pacyfiku. Później przejdzie przez terytorium Stanów Zjednoczonych, przez stany Oregon, Idaho, Wyoming, Nebraska, Kansas, Iowa, Missouri, Kentucky, Tennessee, Georgia, Karolina Północna, Karolina Południowa, a następnie zakończy się na Atlantyku o godzinie 20:03 UT (22:03 w Polsce). Centralna faza zaćmienia nastąpi niedaleko miasta Hopkinsville w stanie Tennessee.
Zaćmienie Słońca następuje w sytuacji, gdy Księżyc jest w nowiu i znajdzie się na linii Ziemia-Słońce, przesłaniając tarczę słoneczną. W zależności od dokładnego położenia Ziemi na orbicie wokół Słońca i Księżyca na orbicie wokół Ziemi, zaćmienie może mieć różną długość i formę. Wyróżnia się zaćmienie całkowite, obrączkowe, częściowe i hybrydowe. To pierwsze następuje wówczas, gdy tarcza Księżyca całkowicie przesłania tarczę słoneczną. Zaćmienie obrączkowe jest w sytuacji, gdy stożek cienia księżycowego wypada nieco ponad Ziemią. Wtedy tarcza Księżyca nie jest w stanie w całości przesłonić tarczy Słońca i widzimy wokół Księżyca jasną obrączkę. Zaćmienie hybrydowe (obrączkowo-całkowite) jest najrzadsze – ze względu na kulistość Ziemi czasem występuje sytuacja, że w centralnych rejonach pasa zaćmienia jest ono całkowite, a na skraju pasa obrączkowe. Zaćmienia częściowe to takie, w których tarcza Księżyca zakrywa jedynie część tarczy słonecznej.
Fot. NASA
Według obliczeń astronomów kiedyś dla mieszkańców naszej planety całkowite zaćmienia Słońca się skończą. Księżyc nieustannie oddala się od Ziemi (o około 3,8 cm rocznie) i za jakiś czas będzie miał zbyt małe rozmiary kątowe, aby w całości przesłonić tarczę Słońca. Na szczęście nastąpi to dopiero za około 560 milionów lat.
Faza całkowita zaćmienia potrwa maksymalnie 2 minuty i 40 sekund. Oczywiście to dane dla widzów przebywających wzdłuż linii środka przejścia zaćmienia. Niestety, ale z naszego kraju nie zobaczymy tego niesamowitego zjawiska. Mimo to będzie można je obserwować na żywo dzięki licznym transmisjom w internecie. Najciekawszym wydaje się wybór NASA TV, gdzie będzie można zobaczyć zaćmienie z kilku miejsc, m.in. z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej oraz z wielu obserwatoriów astronomicznych. NASA spodziewa się nawet do pół miliarda widzów, dlatego uruchomiono dla tego zdarzenia dedykowaną stronę internetową Solar Eclipse Streams, która ma pełnić rolę zapasowej transmisji.
Mapa przebiegu zaćmienia Słońca 2017 r. Fot. NASA
Transmisje będą także dostępne w internecie na stronach CNN, ABC News, Science Chanel. Będziemy je mogli zobaczyć również na Facebooku dzięki wyprawie Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, kaliskiej wyprawie Malapert Solar Eclipse Expedition czy na kanale w serwisie YouTube Z Głową w Gwiazdach Karola Wójcickiego.
Ostatni raz całkowite zaćmienie Słońca widoczne z terenów Polski można było oglądać 20 czerwca 1954 roku. Niestety następne całkowite zaćmienie będzie można w Polsce oglądać dopiero za 118 lat – 7 października 2135 roku. 13 lipca 2075 będziemy mogli podziwiać obrączkowe zaćmienie Słońca. Nieco wcześniej, 10 czerwca 2021 roku, z Polski widoczne będzie częściowe zaćmienie Słońca. Rok wcześniej, 21 czerwca 2020 roku, skrawek zaćmienia częściowego (poniżej 1 proc. zasłonięcia tarczy słonecznej) dosięgnie fragmentów Bieszczadów.
Źródło: NASA, PAP, fot. NASA
